Chúng ta Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo Nghị định cá»§a Chính phá»§, theo cÆ¡ chế thị trưá»ng. Doanh nghiệp (DN) cÅ©ng không thể hoạt động phi lợi nhuáºn.
Vì váºy, phải có sá»± chia sẻ lợi ích giữa DN, Nhà nước và ngưá»i tiêu dùng. Äây là ý kiến cá»§a đại biểu Quốc há»™i Nguyá»…n Äức Kiên, Phó Chá»§ nhiệm Uá»· ban Kinh tế cá»§a Quốc há»™i trong cuá»™c trao đổi vá»›i Phóng viên xung quanh câu chuyện Ä‘iá»u hành giá xăng dầu.
Phóng viên:Gần Ä‘ây, câu chuyện vá» sá»± chênh lệch mức thuế nháºp khẩu để tính giá cÆ¡ sở bán lẻ xăng dầu Ä‘ang được quan tâm. Mặc dù cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã có biện pháp Ä‘iá»u chỉnh nhưng có ý kiến cho rằng cần phải có phản ứng chính sách nhanh hÆ¡n trong trưá»ng hợp này. Ý kiến cá»§a ông thế nào?
Äại biểu Quốc há»™i Nguyá»…n Äức Kiên:Äể nói là nhanh hay cháºm cần có căn cứ rõ ràng, bao nhiêu lâu là nhanh, bao nhiêu lâu là cháºm. Còn nếu so sánh vá»›i cuá»™c sống thì đương nhiên chính sách bao giá» cÅ©ng sẽ cháºm.
Chính sách không thể xây dá»±ng, thá»±c hiện má»™t cách nhanh vá»™i được vì khi làm chính sách là phải xác định tác động Ä‘a chiá»u cá»§a chính sách lên má»i mặt cá»§a cuá»™c sống, lên mục tiêu Ä‘iá»u hành cá»§a nhà quản lý. Váºy để nói chính sách cháºm cần nói rõ cháºm thế nào, vì sao?
Từ 1/1/2016, chúng ta là thành viên Cá»™ng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), khi Ä‘ó có những trùng lấn vá» thuế vá»›i các hiệp định thương mại tá»± do khác mà chúng ta Ä‘ã ký kết. Công tác rà soát chính sách thuế cá»§a chúng ta chất lượng cÅ©ng chưa cao, nên khi phát hiện vấn đỠchúng ta chưa nháºn thấy tầm quan trá»ng và chưa Ä‘ánh giá được tác động đối vá»›i thá»±c tế.
Phải nói lại rằng, trong ná»n kinh tế thị trưá»ng, há»™i nháºp như hiện nay, quyết định chính sách phải bình tÄ©nh, Ä‘ánh giá tác động nhiá»u chiá»u. Chẳng hạn, không thể nhìn Trung Quốc, hay các nước phá giá từng nào thì chúng ta cÅ©ng phá giá chừng Ä‘ó….
Cùng vá»›i Ä‘iá»u chỉnh cách tính thuế trong giá cÆ¡ sở bán lẻ xăng dầu, cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng Ä‘iá»u chỉnh giảm thuế nháºp khẩu dầu để giảm mức chênh lệch thuế giữa các thị trưá»ng, còn thuế nháºp khẩu xăng vẫn giữ nguyên. Ông Ä‘ánh giá thế nào vá» Ä‘iá»u này?
Mức Ä‘iá»u chỉnh này cÅ©ng là hợp lý vì dầu má»›i là mặt hàng tác động nhiá»u đến ná»n kinh tế, đến hoạt động sản xuất và ngưá»i dân. Thá»±c tế, toàn bá»™ các máy sản xuất là chạy dầu, tàu Ä‘ánh bắt cá»§a ngư dân cÅ©ng chạy dầu. Còn vá» xăng, chá»§ yếu là phương tiện Ä‘i lại, mà càng các phương tiện đắt tiá»n như ô tô đẹp, xe máy đẹp thì mức tiêu thụ xăng càng cao. Những ngưá»i Ä‘i các phương tiện này cÅ©ng là những ngưá»i thu nháºp khá trở lên trong xã há»™i.
Chúng ta không phân biệt đối xá» vá»›i các ngưá»i dân ở các mức thu nháºp khác nhau trong xã há»™i. Tuy nhiên, trong Ä‘iá»u hành thá»±c tế thì cái gì cấp bách làm trước, cái gì ảnh hưởng đến số Ä‘ông thì phải Ä‘iá»u chỉnh ngay để tạo sá»± ổn định trong xã há»™i, sau Ä‘ó sẽ tiếp tục Ä‘iá»u chỉnh các bước tiếp theo.
Từ vụ việc này, có ý kiến cho rằng các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã thu được lợi nhuáºn lá»›n, trong khi ngưá»i tiêu dùng chịu thiệt, theo ông, Ä‘iá»u này có phù hợp?
Trong má»™t ná»n kinh tế thị trưá»ng, khi ra chính sách là phải cố gắng giữ ổn định để DN ổn định sản xuất kinh doanh. Lấy ví dụ như câu chuyện thị trưá»ng xăng dầu máy bay, không phải ngẫu nhiên mà há» dùng chính sách giá ổn định theo hợp đồng từng năm. Bởi Ä‘ây là lÄ©nh vá»±c sá» dụng nhiá»u xăng dầu, trong khi giá biến động hàng ngày, vì váºy há» phải có giá ổn định để đảm bảo lợi nhuáºn sản xuất kinh doanh và lợi ích cổ Ä‘ông, nếu không sẽ khó Ä‘iá»u hành.
Nhá»› lại thá»i kỳ 2007 – 2008, khi Vietnam Airlines và Pacific Airlines lần đầu tiên áp dụng hình thức mua theo giá hàng năm, chúng ta Ä‘ã bị sốc, nhưng thá»±c tế Ä‘ây là hoạt động thương mại bình thưá»ng trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, hàng không. Từ nháºn thức ngây ngô đến nháºn thức bắt kịp vá»›i ná»n kinh tế thị trưá»ng Ä‘ã phải trải qua má»™t quá trình lâu dài, tháºm chí phải trả giá…
Tôi xin nhắc lại là chúng ta Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo Nghị định cá»§a Chính phá»§, theo cÆ¡ chế thị trưá»ng. Giá quốc tế lên thì giá trong nước lên, giá quốc tế xuống thì trong nước cÅ©ng xuống. Còn DN thì cÅ©ng hoạt động vì mục tiêu lợi nhuáºn, không thể làm phi lợi nhuáºn. Vì váºy, phải có sá»± chia sẻ giữa lợi nhuáºn kinh doanh cá»§a DN, lợi ích cá»§a Nhà nước và cá»§a ngưá»i tiêu dùng.
CÅ©ng phải nói là Nhà nước không khuyến khích ngưá»i dân sá» dụng nhiá»u xăng dầu, vừa gây ô nhiá»…m, vừa lãng phí, tăng chi phí đầu vào cá»§a má»—i đơn vị sản phẩm. HÆ¡n nữa, cÅ©ng không có cÆ¡ sở để Ä‘ánh giá DN thu lợi mấy nghìn tá»· đồng như báo chí phản ánh khi chúng ta chưa nhìn thấy báo cáo hạch toán chi tiết, cụ thể.
Xin cảm Æ¡n ông!
Nguồn tin: Tapchitaichinh