Chúng ta Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo Nghị định của Chính phủ, theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Doanh nghiệp (DN) cÅ©ng không thể hoạt Ä‘á»™ng phi lợi nhuáºn.
Vì váºy, phải có sá»± chia sẻ lợi ích giữa DN, Nhà nÆ°á»›c và ngÆ°á»i tiêu dùng. Äây là ý kiến của đại biểu Quốc há»™i Nguyá»…n Äức Kiên, Phó Chủ nhiệm Uá»· ban Kinh tế của Quốc há»™i trong cuá»™c trao đổi vá»›i Phóng viên xung quanh câu chuyện Ä‘iá»u hành giá xăng dầu.
Phóng viên:Gần Ä‘ây, câu chuyện vá» sá»± chênh lệch mức thuế nháºp khẩu để tính giá cÆ¡ sở bán lẻ xăng dầu Ä‘ang được quan tâm. Mặc dù cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã có biện pháp Ä‘iá»u chỉnh nhÆ°ng có ý kiến cho rằng cần phải có phản ứng chính sách nhanh hÆ¡n trong trÆ°á»ng hợp này. Ý kiến của ông thế nào?
Äại biểu Quốc há»™i Nguyá»…n Äức Kiên:Äể nói là nhanh hay cháºm cần có căn cứ rõ ràng, bao nhiêu lâu là nhanh, bao nhiêu lâu là cháºm. Còn nếu so sánh vá»›i cuá»™c sống thì Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên chính sách bao giá» cÅ©ng sẽ cháºm.
Chính sách không thể xây dá»±ng, thá»±c hiện má»™t cách nhanh vá»™i được vì khi làm chính sách là phải xác định tác Ä‘á»™ng Ä‘a chiá»u của chính sách lên má»i mặt của cuá»™c sống, lên mục tiêu Ä‘iá»u hành của nhà quản lý. Váºy để nói chính sách cháºm cần nói rõ cháºm thế nào, vì sao?
Từ 1/1/2016, chúng ta là thành viên Cá»™ng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), khi Ä‘ó có những trùng lấn vá» thuế vá»›i các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do khác mà chúng ta Ä‘ã ký kết. Công tác rà soát chính sách thuế của chúng ta chất lượng cÅ©ng chÆ°a cao, nên khi phát hiện vấn Ä‘á» chúng ta chÆ°a nháºn thấy tầm quan trá»ng và chÆ°a Ä‘ánh giá được tác Ä‘á»™ng đối vá»›i thá»±c tế.
Phải nói lại rằng, trong ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng, há»™i nháºp nhÆ° hiện nay, quyết định chính sách phải bình tÄ©nh, Ä‘ánh giá tác Ä‘á»™ng nhiá»u chiá»u. Chẳng hạn, không thể nhìn Trung Quốc, hay các nÆ°á»›c phá giá từng nào thì chúng ta cÅ©ng phá giá chừng Ä‘ó….
Cùng vá»›i Ä‘iá»u chỉnh cách tính thuế trong giá cÆ¡ sở bán lẻ xăng dầu, cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng Ä‘iá»u chỉnh giảm thuế nháºp khẩu dầu để giảm mức chênh lệch thuế giữa các thị trÆ°á»ng, còn thuế nháºp khẩu xăng vẫn giữ nguyên. Ông Ä‘ánh giá thế nào vá» Ä‘iá»u này?
Mức Ä‘iá»u chỉnh này cÅ©ng là hợp lý vì dầu má»›i là mặt hàng tác Ä‘á»™ng nhiá»u đến ná»n kinh tế, đến hoạt Ä‘á»™ng sản xuất và ngÆ°á»i dân. Thá»±c tế, toàn bá»™ các máy sản xuất là chạy dầu, tàu Ä‘ánh bắt của ngÆ° dân cÅ©ng chạy dầu. Còn vá» xăng, chủ yếu là phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘i lại, mà càng các phÆ°Æ¡ng tiện đắt tiá»n nhÆ° ô tô đẹp, xe máy đẹp thì mức tiêu thụ xăng càng cao. Những ngÆ°á»i Ä‘i các phÆ°Æ¡ng tiện này cÅ©ng là những ngÆ°á»i thu nháºp khá trở lên trong xã há»™i.
Chúng ta không phân biệt đối xá» vá»›i các ngÆ°á»i dân ở các mức thu nháºp khác nhau trong xã há»™i. Tuy nhiên, trong Ä‘iá»u hành thá»±c tế thì cái gì cấp bách làm trÆ°á»›c, cái gì ảnh hưởng đến số Ä‘ông thì phải Ä‘iá»u chỉnh ngay để tạo sá»± ổn định trong xã há»™i, sau Ä‘ó sẽ tiếp tục Ä‘iá»u chỉnh các bÆ°á»›c tiếp theo.
Từ vụ việc này, có ý kiến cho rằng các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã thu được lợi nhuáºn lá»›n, trong khi ngÆ°á»i tiêu dùng chịu thiệt, theo ông, Ä‘iá»u này có phù hợp?
Trong má»™t ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng, khi ra chính sách là phải cố gắng giữ ổn định để DN ổn định sản xuất kinh doanh. Lấy ví dụ nhÆ° câu chuyện thị trÆ°á»ng xăng dầu máy bay, không phải ngẫu nhiên mà há» dùng chính sách giá ổn định theo hợp đồng từng năm. Bởi Ä‘ây là lÄ©nh vá»±c sá» dụng nhiá»u xăng dầu, trong khi giá biến Ä‘á»™ng hàng ngày, vì váºy há» phải có giá ổn định để đảm bảo lợi nhuáºn sản xuất kinh doanh và lợi ích cổ Ä‘ông, nếu không sẽ khó Ä‘iá»u hành.
Nhá»› lại thá»i kỳ 2007 – 2008, khi Vietnam Airlines và Pacific Airlines lần đầu tiên áp dụng hình thức mua theo giá hàng năm, chúng ta Ä‘ã bị sốc, nhÆ°ng thá»±c tế Ä‘ây là hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại bình thÆ°á»ng trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu, hàng không. Từ nháºn thức ngây ngô đến nháºn thức bắt kịp vá»›i ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng Ä‘ã phải trải qua má»™t quá trình lâu dài, tháºm chí phải trả giá…
Tôi xin nhắc lại là chúng ta Ä‘iá»u hành giá xăng dầu theo Nghị định của Chính phủ, theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Giá quốc tế lên thì giá trong nÆ°á»›c lên, giá quốc tế xuống thì trong nÆ°á»›c cÅ©ng xuống. Còn DN thì cÅ©ng hoạt Ä‘á»™ng vì mục tiêu lợi nhuáºn, không thể làm phi lợi nhuáºn. Vì váºy, phải có sá»± chia sẻ giữa lợi nhuáºn kinh doanh của DN, lợi ích của Nhà nÆ°á»›c và của ngÆ°á»i tiêu dùng.
CÅ©ng phải nói là Nhà nÆ°á»›c không khuyến khích ngÆ°á»i dân sá» dụng nhiá»u xăng dầu, vừa gây ô nhiá»…m, vừa lãng phí, tăng chi phí đầu vào của má»—i Ä‘Æ¡n vị sản phẩm. HÆ¡n nữa, cÅ©ng không có cÆ¡ sở để Ä‘ánh giá DN thu lợi mấy nghìn tá»· đồng nhÆ° báo chí phản ánh khi chúng ta chÆ°a nhìn thấy báo cáo hạch toán chi tiết, cụ thể.
Xin cảm Æ¡n ông!
Nguồn tin: Tapchitaichinh