Tại cuá»™c tọa Ä‘àm về "Minh bạch hóa thị trường xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường” do Cổng TT ĐT Chính phủ tổ chức ngày 20/12, Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú cho hay, Bá»™ Ä‘ã rà soát nghị định 84 và sẽ trình Chính phủ trong 1-2 ngày tá»›i. Trả lời câu hỏi Nghị định 84 ra đời 3 năm, kinh doanh xăng dâÌ€u vẫn chÆ°a theo cÆ¡ chế thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng, Thứ trưởng Tú cho hay, việc xây dá»±ng nền kinh tế thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c ở Việt Nam xuất phát từ má»™t nền kinh tế tập trung bao cấp. Do vậy, việc chuyển đổi Ä‘ó không thể diá»…n ra trong ngày má»™t, ngày hai.

“Nghị định 84 chÆ°a phải là bÆ°á»›c cuối cùng để kinh doanh xăng dầu theo thị trường. Sau này còn nhiều bÆ°á»›c nữa để kinh doanh hoàn toàn theo cÆ¡ chế thị trường”, ông Tú nói.

Hiện cả nÆ°á»›c có 13 đầu mối kinh doanh xăng dầu. Petrolimex Ä‘ang nắm giữ 48% thị phần xăng dầu. Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú cho rằng, phải có nhiều đầu mối hÆ¡n nữa, xăng dầu má»›i có thể theo cÆ¡ chế thị trường. Theo nghị định 84, doanh nghiệp được định giá tối Ä‘a 7% và còn 93% nữa má»›i hoàn toàn theo cÆ¡ chế thị trường.

Xăng dầu được Ä‘iều hành theo Nghị định 84. Ảnh: Hoàng Hà.

Vừa qua, giá xăng thành phẩm tại thị trường Singapore hạ nhiệt, trong khi Ä‘ó, giá trong nÆ°á»›c vẫn “bất Ä‘á»™ng”. Má»™t số ý kiến cho rằng, cần Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu phù hợp vá»›i thị trường thế giá»›i. Khi giá xăng dầu thế giá»›i giảm thì trong nÆ°á»›c phải hạ nhiệt và khi giá thế giá»›i tăng cao, người dân sẵn sàng chấp nhận trả tiền “đắt hÆ¡n”.

Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú đặt câu hỏi ngược lại: “Vá»›i người dân, Ä‘iều quan trọng là có xăng dầu để mua và hay là vấn đề giá?”. Theo ông, thời bao cấp, giá rất rẻ nhÆ°ng không có hàng bán. Đôi khi người dân phải xếp hàng từ ná»­a Ä‘êm để mua. “Điều hành phải tính tá»›i làm sao để mọi người đều có thể dá»… dàng mua được xăng dầu và sau Ä‘ó, tính tá»›i giá cả hợp lý", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Chủ tịch Há»™i đồng Quản trị Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Bùi Ngọc Bảo thừa nhận, Ä‘úng là dÆ° luận đặt ra câu hỏi giá xăng dầu có minh bạch không, có lên nhanh, xuống chậm không. Má»—i lần Ä‘iều chỉnh giá đều công bố các yếu tố cấu thành giá và "ai cÅ©ng tính toán được", tuy nhiên, theo lãnh đạo Petrolimex, “giá xăng dầu chỉ minh bạch tại thời Ä‘iểm Ä‘ó". "Nhìn cả chu kỳ thì không minh bạch. Vì tất cả những yếu tố tại thời Ä‘iểm Ä‘ó không theo chuẩn má»±c nào”, ông Bảo nói.

Nhìn lại kết cấu giá năm 2012, ông Bảo lấy ví dụ, giá bình quân của thế giá»›i đối vá»›i mặt hàng xăng chỉ tăng 3% so vá»›i 2011 nhÆ°ng giá xăng bình quân trong nÆ°á»›c lại tăng 11%. Trong công thức giá của Nghị định 84 quy định rất minh bạch các cấu thành yếu tố giá, trong Ä‘ó có vấn đề về thuế, tá»· giá, giá quốc tế. Ông Bảo nhấn mạnh: “Ba dữ kiện này cùng ‘chạy’ cả thì rõ ràng ảnh hưởng đến giá cuối cùng”.

Vấn đề thuế trong kinh doanh xăng dầu được thảo luận sôi nổi hâm nóng nghị trường. Lãnh đạo Petrolimex cho rằng, thuế được vận hành thiên về bình ổn giá khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Ông Bảo phân tích, khi giá thế giá»›i cao thì Ä‘iều chỉnh hạ thuế, để giá bán thấp, thậm chí nhiều thời Ä‘iểm thuế về bằng 0%, dẫn đến “Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên giá bán sẽ không theo xu thế thế giá»›i, chỉ tăng vừa phải”. Khi giá hạ thì Bá»™ Tài chính Ä‘iều chỉnh thuế, nhÆ°ng khi Ä‘iều chỉnh thuế tăng lên thì cÆ¡ há»™i hạ giá lại không còn. “Do Ä‘ó, tôi cho rằng để giải quyết vấn đề này phải thá»±c hiện Ä‘úng quy định, là phải ổn định thuế”, ông Bảo nói.

Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Nguyá»…n Cẩm Tú phản hồi, nếu áp mức thuế 1 năm thì lợi cho doanh nghiệp và các cÆ¡ quan quản lý nhÆ°ng người dân thiệt khi tăng giá bất thường. NhÆ° vậy Ä‘i ngược lại chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng là Ä‘iều hành giá linh hoạt.

Đồng tình quan Ä‘iểm trên, Phó Cục trưởng phụ trách Cục quản lý giá Bá»™ Tài chính Nguyá»…n Anh Tuấn, cho hay, thuế xuất nhập khẩu xăng dầu thá»±c hiện theo cam kết khi gia nhập WTO là từ 0 đến 40%. Theo ông Tuấn, Ä‘ây là cÆ¡ há»™i sá»­ dụng công cụ thuế để thá»±c hiện bình ổn giá.

Thừa nhận phải thá»±c hiện Ä‘úng cam kết khi gia nhập WTO, song ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng cần Ä‘Æ°a ra má»™t mức thuế cố định trong má»™t khoảng thời gian nhất định. Năm 2009, thuế nhập khẩu của Petrolimex ná»™p cho nhà nÆ°á»›c là 11.000 tá»· đồng. Năm 2011 Petrolimex ná»™p hÆ¡n 1.000 tá»· đồng. Nhà nÆ°á»›c bù 9.000 tá»· để ổn định giá. Bởi thá»±c tế vài năm gần Ä‘ây, Petrolimex không thể xây dá»±ng được kế hoạch lợi nhuận và chỉ tiêu ngân sách bởi "giá không ổn định nên không thể làm được Ä‘iều này".

Bảo lÆ°u quan Ä‘iểm ổn định thuế, ông Bảo dẫn chứng, các nÆ°á»›c nhÆ° Campuchia, Lào đều áp dụng thu thuế tuyệt đối và rất thuận tiện trong xây dá»±ng ngân sách. "Tâm Ä‘iểm dÆ° luận bức xúc là tăng không theo thị trường, giảm cÅ©ng không theo thị trường. Muốn Ä‘iều ấy không xảy ra thì phải ổn định giá. Giá lên bao nhiêu thì giảm thuế, và giá giảm thì tăng thuế để giữ mức giá ổn định", ông Bảo nói.

Để không khí bá»›t căng thẳng, ông Nguyá»…n Anh Tuấn xoa dịu, má»—i sắc thuế ban hành thì đều phải được tính toán, lấy ý kiến các đối tượng tham gia vá»›i các mục tiêu: Ä‘á»™ng viên ngân sách, là công cụ Ä‘iều tiết sản xuất, thá»±c hiện Ä‘iều chỉnh giá… tùy theo từng thời kỳ thì chúng ta tính toán mục tiêu nào là trên hết. Cá nhân ông Ä‘ánh giá thời gian qua bình ổn giá xăng dầu được thá»±c hiện nhịp nhàng giữa các bá»™, ngành. “Tôi xin nói là bình ổn, chứ không phải ổn định, nếu không còn công cụ nào thì phải tăng giá, còn doanh nghiệp phải chia sẻ”, ông nói.

Nguồn tin: Vnexpress