Xăng pha methanol, ethanol kém chất lượng, không Ä‘úng kỹ thuật là nguyên nhân gián tiếp chủ yếu tăng nguy cÆ¡ cháy nổ xe máy. Đó là kết luận do Sở KH&CN TP.HCM công bố ngày 17/5 sau thời gian dài nghiên cứu.

Nhóm nghiên cứu của 3 Ä‘Æ¡n vị gồm: Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Lọc hóa dầu, Phòng thí nghiệm trọng Ä‘iểm Động cÆ¡ đốt trong và Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM, dÆ°á»›i sá»± chỉ đạo của Sở KH&CN TP Ä‘ã khẳng định nguyên nhân gây cháy xe máy xuất phát từ sá»± ảnh hưởng của nhiên liệu xăng và các yếu tố kỹ thuật hình thành nguy cÆ¡ cháy xe.

Thu lợi tá»›i 6 ngàn má»—i lít

Theo nghiên cứu, khi sá»­ dụng nhiên liệu có mặt của methanol, ethanol thì tại các khu vá»±c nhÆ°: nhá»›t bôi trÆ¡n, nÆ°á»›c làm mát, thùng chứa mÅ© bảo hiểm, Ä‘uôi xe, bá»™ Ä‘iện thân xe, mô-bin sườn, khoang Ä‘á»™ng cÆ¡, bá»™ sạc, thùng nhiên liệu đều tăng từ 10-20 Ä‘á»™ C so vá»›i nhiệt Ä‘á»™ khi sá»­ dụng loại nhiên liệu Ä‘úng theo yêu cầu. Đặc biệt, trong má»™t số trường hợp nhiệt Ä‘á»™ ống xả khí thải cao hÆ¡n 450 Ä‘á»™ C, dây dẫn Ä‘iện, bá»™ sạc... lên đến hÆ¡n 70 Ä‘á»™ C, nhÆ° vậy nguy cÆ¡ cháy nổ sẽ tăng cao.

Buổi công bố nguyên nhân cháy xe tại Sở KH&CN TP.HCM

Việc dùng xăng kém chất lượng nhÆ° xăng pha methanol, ethanol chất lượng thấp và không Ä‘úng kỹ thuật sẽ gây ra sá»± rò rỉ nhiên liệu thông qua hiện tượng phá hủy hệ thống ống dẫn, hoặc do áp suất hÆ¡i cao, hoặc do bất cẩn chủ quan của người sá»­ dụng. Nguồn xăng rò rỉ này sẽ tiếp xúc vá»›i nguồn nhiệt đủ nóng sinh ra từ hoạt Ä‘á»™ng của Ä‘á»™ng cÆ¡, hoặc ma sát hệ thống hãm... hay tia lá»­a Ä‘iện từ quá trình chập mạch của hệ thống Ä‘iện của phÆ°Æ¡ng tiện trong trường hợp hệ thống bảo vệ của cầu chì bị vô hiệu hóa hoặc không đảm bảo yêu cầu do cầu chì kém chất lượng.

Má»™t nguyên nhân khác là do sá»± chập mạch của hệ thống Ä‘iện bảo vệ cầu chì bị vô hiệu hóa hoặc không Ä‘úng kỹ thuật sẽ gây ra nguồn lá»­a và đồng thời kết hợp vá»›i các chất dá»… cháy nhÆ° các chi tiết bằng vật liệu nhá»±a trên phÆ°Æ¡ng tiện.

Ngoài ra, còn có nguyên nhân từ các yếu tố khách quan hay chủ quan của người sá»­ dụng nhÆ°: để các vật dụng dá»… cháy nổ trong các vùng nóng cục bá»™ của phÆ°Æ¡ng tiện nhÆ°: quẹt gas, nÆ°á»›c hoa... hoặc xe bị vÆ°á»›ng các vật liệu dá»… cháy nhÆ° bao nylon, vải... vào bá»™ phận ống xả khói thải của Ä‘á»™ng cÆ¡. Đặc biệt, việc sá»­ dụng xăng có chỉ số RON thấp nhÆ° xăng RON 83, hoặc xăng pha methanol, ethanol kém chất lượng, không tÆ°Æ¡ng thích vá»›i yêu cầu Ä‘á»™ng cÆ¡ sẽ gây ra các vùng nóng cục bá»™ và nguy cÆ¡ gây cháy tăng cao.

TS Huỳnh Quyền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Lọc hóa dầu khẳng định: “Theo kết quả cung cấp từ Hải quan và Công ty Xăng dầu PVPro cho thấy sá»± tăng Ä‘á»™t biến sản lượng methanol nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam. Ngoài ra, các cÆ¡ quan chức năng Ä‘ã phát hiện không ít trường hợp xăng nhiá»…m methanol hàm lượng cao. Do vậy, việc kinh doanh xăng pha methanol hoặc ethanol để thu lợi nhuận là hoàn toàn có thể xảy ra. Má»™t lít xăng có pha methanol sẽ Ä‘em đến lợi nhuận tá»›i 6 nghìn đồng”.

TS Nguyá»…n Ngọc DÅ©ng, ĐH Bách Khoa TP.HCM cho biết: “Chúng tôi Ä‘ã làm thá»­ nghiệm, khi ngâm ống dẫn nguyên liệu của các hãng xe phổ biến tại Việt Nam vào xăng có chứa cồn methanol, ethanol thì sau thời gian ngắn, Ä‘á»™ Ä‘àn hồi của ống dẫn nguyên liệu giảm Ä‘i rất nhanh. Do vậy rất dá»… bị giòn, nứt nên dá»… bị rò rỉ nguyên liệu ra ngoài”.

Do vậy nhóm nghiên cứu Ä‘ã có những khuyến cáo người sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng tiện nhÆ°: kiểm tra định kỳ phÆ°Æ¡ng tiện, không nên sá»­ dụng nguồn nhiên liệu bất hợp pháp và nhà sản xuất phải cải tiến kỹ thuật phù hợp vá»›i thá»±c tế để tăng tính an toàn khi sá»­ dụng. Sắp tá»›i, nhóm nghiên cứu này sẽ tìm kiếm nguyên nhân cháy xe ô tô. Cuối cùng sẽ là cÆ¡ sở cho việc hoàn thiện tiêu chuẩn nhiên liệu an toàn và hiệu quả tại Việt Nam.

Phần lá»›n các vụ xe cháy là do xăng kém chất lượng

Phải bổ sung thêm tiêu chuẩn cho xăng nhiên liệu

Trong buổi công bố kết quả nghiên cứu, các Ä‘Æ¡n vị đều kiến nghị bổ sung thêm má»™t số tiêu chuẩn trong nhiên liệu xăng A92, 95 và xây dá»±ng quy trình kiểm tra sá»± có mặt methanol, ethanol trong những loại xăng này. Phải chấm dứt lÆ°u hành loại xăng A83 vì Ä‘ây là loại có chỉ số octan thấp, không phù hợp vá»›i các Ä‘á»™ng cÆ¡ má»›i hiện nay, dá»… gây kích nổ, làm nóng Ä‘á»™ng cÆ¡, tăng nguy cÆ¡ cháy. Đồng thời chính vì còn sá»± hiện diện của loại xăng này cÅ©ng tạo Ä‘iều kiện cho má»™t số Ä‘Æ¡n vị kinh doanh xăng dầu pha chế methanol và để tăng RON kiếm “siêu lợi nhuận”.

Trong buổi công bố, nhiều ý kiến cho rằng cần phải siết chặt nhập khẩu, quản lý sá»­ dụng methanol nhÆ° thế nào và Ä‘Æ°a loại nguyên liệu này vào mặt hàng kinh doanh có Ä‘iều kiện. Tại sao lại có số lượng methanol nhập khẩu vào Việt Nam tăng Ä‘á»™t biến, chỉ từ khoảng 50 - 60 ngàn tấn vào năm 2008, 2009, bá»—ng lên đến 80 - 90 ngàn tấn trong những năm 2010, 2011? Vậy bao nhiêu trong số Ä‘ó được Ä‘Æ°a vào việc pha chế xăng?

Tuy nhiên, chÆ°a có lời giải Ä‘áp nào cụ thể cho những thắc mắc trên. Còn ông Phan Minh Tân, Giám đốc Sở KH&CN trả lời rằng: “Sở KH&CN được chỉ đạo mặt hàng xăng, dầu là trọng Ä‘iểm trong công tác thanh tra, kiểm tra. Thế nhÆ°ng cái chúng tôi muốn nói trÆ°á»›c hết là trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, các đầu mối nhập khẩu, đại lý phân phối trong việc quản lý chất lượng xăng dầu. Đó là trách nhiệm của họ và họ không thể thoái thác trách nhiệm này cho ai hết. Vừa qua, chúng tôi có yêu cầu doanh nghiệp phân phối lập ra quy trình phối hợp kiểm tra trong việc quản lý chất lượng xăng dầu và chúng tôi kiểm tra quy trình Ä‘ó. Còn nếu khoán trắng trách nhiệm quản lý cho Nhà nÆ°á»›c thì chúng tôi làm không xuể. TP.HCM có 700 cây xăng, phòng thanh tra của sở chỉ có 6 người, nếu Ä‘i giáp vòng hết các cây xăng thì hết má»™t năm chỉ Ä‘i được má»™t vòng. Đi má»™t lần thì làm được gì?

Có lẽ chÆ°a biết đến khi nào người tiêu dùng sẽ yên tâm luôn được sá»­ dụng các loại xăng đảm bảo chất lượng. Còn bây giờ, chuyện mua nhầm xăng “dỏm” thì khó mà né nổi trÆ°á»›c sá»± buôn gian bán lận này.

Nguồn tin: (TT&VH)