Khi nhiều chuyên gia dường nhÆ° đều gạt bỏ ám ảnh lạm phát cao khỏi sá»± nhìn nhận của mình về bức tranh kinh tế vÄ© mô 2012, thì vá»›i việc giá xăng dầu tăng mạnh, mục tiêu có kiềm chế lạm phát cả năm dÆ°á»›i 2 con số hay không, lại được đặt ra và Ä‘ang bị thá»­ thách má»™t cách nghiêm trọng.

TrÆ°á»›c tiên phải khẳng định việc Ä‘Æ°a giá cả các mặt hàng, trong Ä‘ó có xăng dầu theo hÆ°á»›ng thị trường là việc làm cần thiết nhằm Ä‘Æ°a giá cả phản ánh Ä‘úng hÆ¡n vá»›i tình hình thá»±c tế thị trường, cÅ©ng nhÆ° sau khi Nhà nÆ°á»›c cho phép sá»­ dụng tối Ä‘a Quỹ bình ổn giá xăng dầu và Ä‘ã lùi thuế nhập khẩu mặt hàng này về 0%.

Nếu giá xăng dầu không được Ä‘iều chỉnh cÅ©ng sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung mặt hàng này ra thị trường. Xét về thời Ä‘iểm tăng giá xăng dầu, vá»›i việc vài tháng trở lại Ä‘ây, khi lạm phát Ä‘ã được kiềm chế tăng ở mức thấp thì tháng 3 là thời Ä‘iểm lý tưởng để thá»±c hiện việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu theo thị trường.

Tuy nhiên, cÅ©ng nhÆ° những lần tăng giá xăng dầu trÆ°á»›c Ä‘ây, đặc biệt là những lần giá xăng dầu được Ä‘iều chỉnh mạnh, câu hỏi đặt ra vẫn là: tại sao lại tăng giá vào thời Ä‘iểm Ä‘ang tập trung các biện pháp kiềm chế giá cả? Lịch sá»­ những lần Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu mạnh vài năm gần Ä‘ây cho thấy lạm phát cả năm đều rất cao, trái ngược ý chí của cÆ¡ quan Ä‘iều hành.

Tại thời Ä‘iểm tháng 7-2008, khi giá xăng tăng 4.500 đồng/lít (tăng 30%) chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8-2008 Ä‘ã tăng 1,56% (cao hÆ¡n mức tăng 1,13% của tháng 7-2008); trong Ä‘ó nhóm phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘i lại, bÆ°u Ä‘iện chịu tác Ä‘á»™ng trá»±c tiếp nên tăng mạnh ở mức 9,07% (tháng 7 tăng 0,55%), “góp phần” Ä‘Æ°a lạm phát cả năm 2008 lên gần 23%. Hoặc việc giá xăng tăng 2.900 đồng/lít (24-2-2011) Ä‘ã tác Ä‘á»™ng đến CPI tháng 3 vá»›i mức tăng 2,17% so vá»›i tháng trÆ°á»›c.

Đặc biệt, vá»›i việc giá xăng dầu tăng thêm 2.000-2.800 đồng/lít vào ngày 29-3-2011, CPI tháng 4-2011 Ä‘ã tăng 3,32% so vá»›i tháng trÆ°á»›c - mức tăng cao nhất kể từ tháng 3-2008.

Những số liệu trên cho thấy giá xăng dầu luôn có tác Ä‘á»™ng mạnh lên lạm phát má»—i khi được Ä‘iều chỉnh mạnh. Theo Bá»™ Tài chính, việc tăng giá xăng vừa rồi sẽ làm CPI cả năm tăng thêm 0,85%, trong trường hợp giữ giá đến hết năm. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia kinh tế, kinh nghiệm những lần Ä‘iều chỉnh qua cho thấy khó có thể có mức tác Ä‘á»™ng lý tưởng này.

Ngoài những ngành chịu ảnh hưởng trá»±c tiếp, sá»± tác Ä‘á»™ng gián tiếp cÅ©ng không hề nhỏ và hiệu ứng này má»›i thá»±c sá»± Ä‘áng lo ngại. Bởi thá»±c tế CPI tháng 2 tăng 1,37% vẫn là mức cao, 2 tháng là 2,38% và nhÆ° vậy dÆ° địa cho 10 tháng tá»›i không còn nhiều cho mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức 1 con số. Các đại diện hiệp há»™i vận tải, thép, da giày, siêu thị… Ä‘ã lên tiếng cho biết việc tăng giá hàng hóa là khó tránh khỏi trong thời gian tá»›i.

NhÆ° vậy, cùng vá»›i biến Ä‘á»™ng của giá gas, lá»™ trình theo giá thị trường vá»›i Ä‘iện, than Ä‘ang được thá»±c hiện, càng cho thấy việc kiềm chế lạm phát cả năm nay dÆ°á»›i 2 con số là áp lá»±c rất lá»›n. Điều Ä‘áng lo ngại nữa, nếu lạm phát cao quay lại sẽ chồng thêm khó khăn cho doanh nghiệp, bởi khi Ä‘ó việc giảm lãi suất sẽ càng khó khăn hÆ¡n.

Và nếu Ä‘iều này xảy ra, sản xuất, kinh doanh càng lún sâu vào khó khăn (2 tháng đầu năm ở Hà Ná»™i và TPHCM có khoảng 500 doanh nghiệp Ä‘óng cá»­a, phá sản), nguồn cung bị hụt sẽ lại tiếp tục đẩy giá lên. Má»™t vòng xoáy về giá cả lại diá»…n ra càng khiến bức tranh kinh tế 2012 khó Ä‘oán định.

Để kiểm soát giá “hậu” tăng giá xăng dầu, Bá»™ Tài chính cho biết sẽ có các giải pháp kiểm tra, kiểm soát không để lợi dụng tăng giá các dịch vụ. Chẳng hạn, trong giá cÆ°á»›c vận tải có 40% là chi phí xăng dầu, nếu bình quân xăng dầu tăng 7,3% thì giá cÆ°á»›c chỉ được phép tăng 3%.

Nếu lợi dụng tăng đến 7%, Bá»™ Tài chính sẽ xá»­ lý nghiêm để tránh gây tác Ä‘á»™ng lan tỏa bất lợi tá»›i mục tiêu kiềm chế lạm phát. Về lá»™ trình Ä‘iều chỉnh giá thị trường các mặt hàng khác, cÆ¡ quan quản lý sẽ có các mức Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh phù hợp vá»›i mục tiêu kiềm chế lạm phát, giảm thiểu bất lợi cho người dân.

Bá»™ này cÅ©ng cho biết sẽ chỉ đạo sở tài chính các địa phÆ°Æ¡ng tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát giá cả, trong Ä‘ó có mặt hàng xăng dầu, cÆ¡ quan này cÅ©ng sẽ có chỉ thị về vấn đề này nhằm khắc phục tình trạng “ăn theo” giá xăng dầu.

Vấn đề đặt ra, việc tăng giá xăng vừa qua cÆ¡ quan quản lý có rút được kinh nghiệm sâu sắc từ những lần Ä‘iều chỉnh trÆ°á»›c Ä‘ây? Bài học quá khứ vẫn còn nóng hổi: “dồn toa” để tăng giá mạnh má»™t lần không thể lúc nào cÅ©ng áp dụng, mà nên linh hoạt để tăng giá rải rác các thời Ä‘iểm, nhÆ° những lần xăng được phép tăng 500 đồng/lít trÆ°á»›c Ä‘ây, Ä‘ã cho thấy mức Ä‘á»™ ảnh hưởng lên giá cả không nhiều.

Nguồn tin: Vietstock