Việc có tá»›i 14/21 doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang âm quỹ bình ổn giá xăng dầu, cá»™ng vá»›i giá bình quân mặt hàng xăng dầu thành phẩm trên thế giá»›i tăng trong 15 ngày qua Ä‘ã khiến Liên Bá»™ Tài chính, Công ThÆ°Æ¡ng tăng giá xăng tá»›i gần 700 đồng/lít.
Tuy nhiên, việc Liên Bá»™ cÅ©ng quyết định giữ nguyên mức trích láºp Quỹ bình ổn giá đối vá»›i các mặt hàng nhÆ° hiện hành cÅ©ng được xem là má»™t tác nhân khiến giá tăng mạnh.
TrÆ°á»›c Ä‘ó, Bá»™ Tài chính Ä‘ã công bố số dÆ° quỹ bình ổn giá xăng dầu tính tá»›i hết quý 2/2016. Theo Ä‘ó, số dÆ° dù còn khoảng 1.500 tỉ đồng nhÆ°ng Ä‘ã giảm gần 60% so vá»›i thá»i Ä‘iểm cuối năm ngoái. Theo Ä‘ó, có tá»›i 14 trong số 21 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu bị âm quỹ. Tá»›i hết quý II/2016 số dÆ° quỹ bình ổn xăng dầu còn gần 1.500 tá»· đồng, giảm tá»›i 60% so vá»›i thá»i Ä‘iểm cuối năm 2015.
Theo Bá»™ Tài chính, quỹ giảm mạnh vì trong khi mức chi sá» dụng trong quý 2 lên tá»›i 3.821 tỉ đồng thì số trích láºp chỉ khoảng 1.525 tỉ đồng. Trong Ä‘ó, Ä‘áng chú ý, có tá»›i 14/21 doanh nghiệp đầu mối bị âm quỹ.
Trong sách này có cả những “ông lá»›n”, nhÆ° Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) âm 86,6 tỉ đồng. Bên cạnh Ä‘ó là các doanh nghiệp nhá» nhÆ°: Công ty CP Hóa đầu Quân Ä‘á»™i (35,7 tá»· đồng); Lá»c hóa dầu Nam Việt (24,6 tá»·), Công ty TNHH Váºn tải bá»™ Hải Hà (45,6 tá»·), Xăng dầu và Dịch vụ Hàng hải STS (43,1 tá»·); Công ty TNHH Hải Linh (69,5 tá»· đồng)…
Hiện tại, Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) là doanh nghiệp có số dÆ° quỹ bình ổn lá»›n nhất vá»›i số dÆ° tá»›i 1.424,9 tỉ đồng, TCty Xăng dầu Quân Ä‘á»™i dÆ° 218,5 tỉ đồng; Saigon Petro dÆ° 172,3 tỉ đồng, Cty CP DÆ°Æ¡ng Äông – Hòa Phú dÆ° 2.36 tỉ đồng…
Trao đổi vá»›i DÄDN xung quanh câu chuyện của Quỹ bình ổn giá xăng dầu. TS. Lê Huy Khôi – Trưởng ban Nghiên cứu và Dá»± báo thị trÆ°á»ng – Viện Nghiên cứu ThÆ°Æ¡ng mại, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho rằng, Quỹ bình ổn giá xăng dầu không phải là xa lạ vá»›i nhiá»u nÆ°á»›c trên thế giá»›i, Trung Quốc, Thái Lan, Philippines… sá» dụng nhÆ° là má»™t công cụ tài chính há»— trợ bình ổn giá xăng dầu trong nÆ°á»›c khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao.
Ở Việt Nam, việc sá» dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu xÆ°a nay vốn được dùng làm công cụ cân đối, dùng trong trÆ°á»ng hợp giá xăng dầu tăng quá mạnh. Việc hình thành và váºn hành Quỹ bình ổn giá xăng dầu trong thá»i gian qua Ä‘ã góp phần tích cá»±c trong việc đảm bảo tính công khai minh bạch, giá xăng dầu Ä‘ã dần theo sát giá thị trÆ°á»ng, mua đắt bán đắt, mua rẻ bán rẻ.
Khôi nói rằng, quỹ bình ổn giá xăng dầu hiện cÅ©ng Ä‘ang có má»™t số ý kiến cả vá» cÆ¡ sở pháp lý, cách thức trích láºp, quản lý, sá» dụng và hiệu quả thá»±c tế của Quỹ… Vì váºy mà quản lý thị trÆ°á»ng xăng dầu Việt Nam cần phải theo hÆ°á»›ng mở, dần dần váºn hành theo Ä‘úng quy luáºt của thị trÆ°á»ng, thay vì Ä‘iá»u hành và chi phối thị trÆ°á»ng thông qua Quỹ Bình ổn giá xăng dầu nhÆ° trÆ°á»›c nay và cho đến thá»i Ä‘iểm hiện nay. Việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu sẽ do thị trÆ°á»ng quyết định, giá sẽ được Ä‘iá»u chỉnh hàng ngày, không cần phải đợi đến chu kỳ 15 ngày nhÆ° hiện nay.
Tuy nhiên, má»™t mặt để đảm bảo mặt hàng xăng dầu được váºn hành theo Ä‘úng quy luáºt của thị trÆ°á»ng, mặt khác đảm bảo bình ổn thị trÆ°á»ng xăng dầu trên thị trÆ°á»ng ná»™i địa, có thể trÆ°á»›c mắt vẫn nên tiếp tục duy trì hoạt Ä‘á»™ng của Quỹ, nhÆ°ng cần xem xét tính lãi quỹ bình ổn, tránh tình trạng chiếm dụng vốn và đảm bảo công bằng xã há»™i.
“Vá» lâu dài, thay vì duy trì Quỹ bình ổn, chúng ta nên nghiên cứu và xây dá»±ng Quỹ An ninh năng lượng quốc gia”. TS Khôi nói.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, việc Ä‘iá»u chỉnh tăng giá xăng lần này, cÅ©ng có phần do Bá»™ Tài chính Ä‘iá»u chỉnh chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt vá»›i xăng dầu theo Công văn số 718/BTC-QLG của Bá»™ này ngày 18/8.
Theo tính toán, số thu thuế và phí Ä‘ã chiếm khoảng 50% giá bán lẻ xăng dầu, do váºy việc giá xăng tăng cÅ©ng có phần do chính sách thuế trong nÆ°á»›c vá»›i mặt hàng xăng dầu Ä‘ang cao và không phù hợp vá»›i các cam kết.
Chẳng hạn thuế nháºp khẩu đối vá»›i xăng dầu, gần Ä‘ây, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam (Vinpa) cÅ©ng Ä‘ã có công văn gá»i Bá»™ Tài chính kiến nghị thá»±c hiện thuế nháºp khẩu đối vá»›i xăng là 10% theo FTA Việt Nam – Hàn Quốc, đối vá»›i các mặt hàng dầu là 0% theo ATIGA, và áp mức thuế này vào tính giá cÆ¡ sở để Ä‘iá»u hành giá bán lẻ xăng dầu.
Theo Hiệp há»™i xăng dầu Việt Nam, tính công khai, minh bạch của cách áp thuế nháºp khẩu bình quân gia quyá»n không thuyết phục được ngÆ°á»i tiêu dùng, giá»›i chuyên gia, các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông và các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
DÆ° luáºn cho rằng, khi nào cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c vẫn còn dùng những biện pháp hành chính để can thiệp vào thị trÆ°á»ng xăng dầu trong nÆ°á»›c thì khi Ä‘ó giá xăng dầu sẽ còn không minh bạch.
Nguồn: Diá»…n Ä‘àn doanh nghiệp
