Có má»™t nghịch lý trÆ°á»›c nay vẫn tồn tại tại VN, Ä‘ó là dù nguồn hàng XNK khá dồi dào, nhÆ°ng các Ä‘á»™i tàu vận tải của VN hầu nhÆ° chỉ dành được quyền vận tải khoảng 20%.

Trong khi thông lệ quốc tế là 40-40-20 (Ä‘iều này có nghÄ©a là bên bán và bên mua hàng đều được dành quyền vận tải 40%, còn lại 20% để cho thị trường tá»± do).

Mặc dù các DN vận tải VN cÅ©ng Ä‘ã tìm nhiều biện pháp tiếp cận các chủ hàng XNK VN để liên kết giành quyền vận tải này, song không mấy tiến triển. Có má»™t ngàn lẻ má»™t lý do để các ông chủ XNK này từ chối mua hàng nhập khẩu tại cảng khách (mua FOB) và bán hàng xuất khẩu đến tận cảng khách (bán CIF), mà chỉ chăm chăm làm ngược lại vì ngại rủi ro, ngại phải theo hàng qua hành trình vận tải... Điều này cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i quyền thuê tàu vận tải và bảo hiểm sẽ thuá»™c đối tác nÆ°á»›c ngoài. Đội tàu vận tải VN sẽ không được Æ°u tiên giành quyền vận tải hàng hoá XNK của nÆ°á»›c nhà.

Song má»›i Ä‘ây, Cty xăng dầu hàng không (Vinapco) Ä‘ã dÅ©ng cảm Ä‘i ngược lại xu hÆ°á»›ng chung này để giành lại 50% quyền vận tải các lô xăng dầu nhập khẩu cho Ä‘á»™i tàu nhà. Thay vì mua 100% xăng dầu tại cảng nhà (mua CIF) nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây, cuối năm 2008 và năm 2009, Vinapco Ä‘ã mua 50% xăng dầu tại cảng khách (mua FOB) và giành quyền thuê tàu cÅ©ng nhÆ° mua bảo hiểm cho lô hàng.

Kết quả tính ra thật Ä‘áng khích lệ. Vá»›i 240.000 tấn xăng dầu trong năm 2009 giành quyền vận tải cho Ä‘á»™i tàu VN, Vinapco Ä‘ã gián tiếp tiết kiệm hÆ¡n 3,35 triệu USD cho đất nÆ°á»›c (giá vận tải 1 thùng dầu do nÆ°á»›c ngoài chào là 1,75USD trong khi tám thùng dầu là 1 tấn).

Mặt khác, khi thuê tàu VN, Vinapco cÅ©ng tiết kiệm được phí vận tải so vá»›i thuê tàu nÆ°á»›c ngoài 0,4 USD/thùng (giá 1,35 USD/thùng). Tổng cá»™ng, 240.000 tấn hàng Vinapco Ä‘ã giảm chi đầu vào được 768.000USD. NhÆ° vậy, cả Vinapco và các DN vận tải trong nÆ°á»›c đều có lợi.

Qua bài toán nhỏ của Vinapco có thể thấy, nếu tất cả các DN XNK của VN đều có ý thức giành quyền vận tải cho Ä‘á»™i tàu nhà thì nguồn lợi hoàn toàn không nhỏ. Ngoại tệ được tiết kiệm, giảm nhập siêu và còn giúp Ä‘á»™i tàu VN có cÆ¡ há»™i phát triển mạnh. Trong lúc nền kinh tế Ä‘ang khủng hoảng, việc các DN VN chụm lại tìm tiếng nói chung cho quyền lợi đất nÆ°á»›c là hết sức cần thiết để vượt qua khó khăn.

( Vietstock )