Chỉ phát biểu riêng về kinh doanh xăng dầu, tại phiên thảo luận của Quốc há»™i về tình hình kinh tế, xã há»™i sáng 30/10 đại biểu Lê Thị Nga nhấn mạnh, thá»±c tế hiếm có má»™t lÄ©nh vá»±c nào mà tất cả các bên liên quan đều có rất nhiều bức xúc nhÆ° xăng dầu.

Người tiêu dùng bất bình vì giá tăng nhanh giảm chậm, chất lượng kém. Doanh nghiệp, đại lý kêu lá»—, quản lý nhà nÆ°á»›c lúng túng, ngân sách thất thu. Trong khi Ä‘ó “lời hứa sá»­a đổi Nghị định 84 của hai bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng và Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra cách Ä‘ây má»™t năm vẫn chÆ°a được thá»±c hiện”, đại biểu Nga nhắc nhở.

Đặt vấn đề xăng dầu là mặt hàng chiến lược thiết yếu nhÆ°ng từ nhiều năm nay Chính phủ vẫn kiên trì Ä‘iều chỉnh bằng văn bản dÆ°á»›i luật, đại biểu Nga đề nghị Quốc há»™i ban hành luật hoặc pháp lệnh về kinh doanh xăng, ràng buá»™c trách nhiệm của Quốc há»™i trong giám sát thi hành để bảo vệ tốt hÆ¡n quyền của người tiêu dùng.

Phân tích yếu tố thị trường và cạnh tranh, bà Nga chỉ ra Ä‘iều bất thường khi nhiều lần tăng giá các doanh nghiệp đồng loạt tăng giống nhau cả về thời Ä‘iểm, cho Ä‘ây là dấu hiệu nhóm doanh nghiệp thống lÄ©nh thị trường (Petrolimex, PV Oil và Sài Gòn Petro) Ä‘ã vi phạm Luật Cạnh tranh về cấm thỏa thuận ấn định giá làm hạn chế cạnh tranh.
 

Hiếm có quốc gia nào trên thế giá»›i mà má»—i khi doanh nghiệp Ä‘iều chỉnh giá, doanh nghiệp bị tố cáo vi phạm thì Cục Quản lý giá, thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng lại đứng ra giải thích há»™ doanh nghiệp nhÆ° ở nÆ°á»›c ta. Đại biểu Quốc há»™i Lê Thị Nga

Hệ lụy của việc này được bà Nga nhấn mạnh ở nghịch lý, Ä‘áng lẽ người tiêu dùng là đối tượng để các doanh nghiệp đầu mối chăm sóc cạnh tranh thì ngược lại đại lý bán lẻ má»›i là đối tượng giành nhau giữa các doanh nghiệp. Nếu bắt tay nhau để thống nhất giá thì các doanh nghiệp và đại lý đều có lợi, họ chẳng dại gì cạnh tranh giảm giá cho dân để giảm lợi của chính mình.

Đại biểu Nga cho rằng Ä‘ã có đầy đủ căn cứ để Cục Quản lý cạnh tranh tiến hành má»™t cuá»™c Ä‘iều tra về lạm dụng vị trí thống lÄ©nh thị trường, nhÆ°ng do cÆ¡ quan chủ quản của Petrolimex và của Cục Quản lý cạnh tranh đều là Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nên chÆ°a từng có má»™t cuá»™c Ä‘iều tra nào được thá»±c hiện.

Bởi vậy, không chỉ đề nghị Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng trả lời về vấn đề này mà bà Nga còn đề nghị Quốc há»™i sá»­a Luật Cạnh tranh, xây dá»±ng cÆ¡ quan quản lý cạnh tranh Ä‘á»™c lập vá»›i bá»™ chủ quản.

“Hiếm có quốc gia nào trên thế giá»›i mà má»—i khi doanh nghiệp Ä‘iều chỉnh giá, doanh nghiệp bị tố cáo vi phạm thì Cục Quản lý giá, thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng lại đứng ra giải thích há»™ doanh nghiệp nhÆ° ở nÆ°á»›c ta”, bà Nga than thở.

Vị đại biểu này cÅ©ng phản ánh rằng, thá»±c tế vừa qua Ä‘ã khiến cá»­ tri đặt nhiều dấu hỏi về lợi ích nhóm, về tham nhÅ©ng trong kinh doanh quản lý Ä‘iều hành xăng, dầu. Bà Nga đề nghị Bá»™ trưởng Bá»™ Công an chỉ đạo các cÆ¡ quan Ä‘iều tra vào cuá»™c để trả lời cho công luận và cÅ©ng để bảo vệ uy tín của những cán bá»™ trong sáng và những doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Từ thống kê má»—i lít xăng phải gánh đến 5 loại thuế và phí, nữ đại biểu Ä‘oàn Thái Nguyên đề nghị Quốc há»™i cần sá»›m bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối vá»›i xăng. Nhắc lại yêu cầu giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc há»™i Ä‘ã về quỹ bình ổn giá xăng dầu từ 2010, bà Nga đề nghị Chính phủ trả lời về những bất cập trong việc hình thành, trong quản lý và sá»­ dụng quỹ. Đặc biệt hiện quỹ vẫn để tại doanh nghiệp có nhiều dấu hiệu của việc thiếu công khai, minh bạch, sá»­ dụng sai mục Ä‘ích, mập mờ tiền lãi thu được từ quỹ, người tiêu dùng được hưởng nhÆ° thế nào từ chính đồng tiền của họ bỏ ra từ 3 năm nay chÆ°a được làm rõ.

Vấn đề tiếp theo được đại biểu Nga “mổ xẻ” là việc Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho phép được tạm nhập, tái xuất đối vá»›i xăng, dầu là vô hình chung Ä‘ã hợp pháp hóa qua hành vi buôn lậu để doanh nghiệp trốn thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu. Thá»±c tế Ä‘ã không kiểm soát được đường Ä‘i của xăng, dầu để doanh nghiệp trá»™n lẫn, không bóc tách được loại tái xuất vá»›i loại bán ná»™i địa, cho tạm nhập rồi quên kiểm tra tái xuất để cho doanh nghiệp lÅ©ng Ä‘oạn thị trường.

Con số cụ thể để minh chứng là từ 2009-2012 các doanh nghiệp Ä‘ã "quên" tái xuất gần 2 triệu tấn xăng, dầu. Bà Nga nhìn nhận, nếu doanh nghiệp tạm nhập lúc thuế 0% rồi bán trong ná»™i địa vá»›i giá cÆ¡ sở có tính thuế nhập khẩu 12% thì lãi cá»±c lá»›n. Còn nếu có bị phát hiện để truy thu thuế cÅ©ng không bị lợi nhuận chênh lệch, chÆ°a kể nếu bắt tay vá»›i cán bá»™ hải quan tiêu cá»±c thì chÆ°a chắc Ä‘ã bị phát hiện.

"Chính phủ cần làm rõ trách nhiệm của Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Bá»™ Công an cần vào cuá»™c làm rõ trách nhiệm của cá nhân và tổ chức vi phạm. Bá»™ Tài chính cần triệt để chống thất thu ở khâu này bù vào giá để giảm gánh nặng cho dân", đại biểu Nga tiếp tục Ä‘Æ°a ra hàng loạt đề nghị.

Được mời phát biểu, Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng “Ä‘ính chính” há»™i đồng cạnh tranh làm việc theo nguyên tắc là má»™t cÆ¡ quan liên bá»™, chứ không phải là của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.

"Tuy nhiên, để Cục Quản lý cạnh tranh trá»±c thuá»™c Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thì cÅ©ng có câu chuyện là vừa quản lý, vừa xá»­ lý những việc hàng ngày. Vì thế chúng tôi cÅ©ng Ä‘ã tiếp tục kiến nghị vá»›i Thủ tÆ°á»›ng xem xét tách ra khỏi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, chỉ trá»±c thuá»™c há»™i đồng cạnh tranh", Bá»™ trưởng giãi bày.

Bá»™ trưởng Hoàng cÅ©ng cho biết hiện nay Lào, Campuchia yêu cầu Việt Nam cung cấp xăng, dầu nên vẫn phải tạm nhập xăng, dầu để xuất lại cho hai nÆ°á»›c này.

Chính phủ cần làm rõ trách nhiệm của Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Bá»™ Công an cần vào cuá»™c làm rõ trách nhiệm của cá nhân và tổ chức vi phạm. Bá»™ Tài chính cần triệt để chống thất thu ở khâu này bù vào giá để giảm gánh nặng cho dân. Đại biểu Quốc há»™i Lê Thị Nga

Khẳng định việc này là cần thiết, song Bá»™ trưởng Hoàng cÅ©ng thừa nhận có má»™t số trường hợp lợi dụng cÆ¡ chế tạm nhập, tái xuất để buôn lậu, để trục lợi, cÆ¡ quan chức năng Ä‘ã phát hiện và Chính phủ yêu cầu phải xá»­ lý nghiêm.

Liên quan đến thị phần của các doanh nghiệp xăng dầu, ông Hoàng nói đến giờ phút này ngoài 12 doanh nghiệp hiện tại chÆ°a có doanh nghiệp nào đăng ký thành lập thêm.

Bá»™ trưởng Hoàng cÅ©ng nhấn mạnh, việc chiếm 60% thị phần của Petrolimex là lịch sá»­ để lại, bởi vì trÆ°á»›c Ä‘ây chỉ có má»™t doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng xăng dầu vá»›i hệ thống kho bãi, hệ thống phân phối thì bây giờ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên phải còn tá»· lệ nhÆ° vậy.

Trao đổi vá»›i VnEconomy, đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) đồng tình vá»›i hàng loạt kiến nghị mà ông cho là rất xác Ä‘áng của đại biểu Nga. Tuy nhiên, ông cho rằng nếu có Ä‘iều kiện để đại biểu Nga tranh luận lại vá»›i Bá»™ trưởng Hoàng thì vấn đề sẽ sáng rõ hÆ¡n.

Nguồn tin: vneconomy