Trong hÆ¡n 1 tháng qua, xăng dầu Ä‘ã 2 lần tăng giá vá»›i tổng mức tăng 3.000 đồng/lít. Ông bình luáºn thế nào vá» vấn Ä‘á» này?
- Ở Ä‘ây là câu chuyện lợi ích nhóm. NhÆ°ng để làm rõ được vấn Ä‘á» này lại rất khó, vì khó tìm bằng chứng. NgÆ°á»i tiêu dùng thì không có lá»i giải thích nào khác ngoài thông tin Ä‘Æ¡n vị kinh doanh Ä‘ang lá»— nặng bất chấp giá thế giá»›i lên hay xuống.
Giá xăng tăng ká»· lục khiến Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i dân bị ảnh hưởng. |
Từ năm 2009, các cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã tuyên bố sẽ trả giá xăng dầu cho cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. NhÆ°ng đến nay chúng ta vẫn loay hoay giữa thị trÆ°á»ng và phi thị trÆ°á»ng?
- Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu Ä‘ang yêu cầu được tá»± do định giá theo thị trÆ°á»ng, trong khi chÆ°a có cạnh tranh đầy đủ trên thị trÆ°á»ng. Sá»± minh bạch vá» giá xăng là dấu há»i Ä‘áºm, còn bá» ngá» trong nháºn thức chung của xã há»™i.
Các thông tin giải trình và phÆ°Æ¡ng án tăng giá xăng dầu Ä‘á»u mang tính áp đặt má»™t chiá»u: Doanh nghiệp lá»—. Còn vì sao lá»— cÅ©ng quy định trong kinh doanh lại chÆ°a tháºt chặt chẽ.
Quản lý giá chỉ là thÆ°á»›c Ä‘o biểu hiện ảnh hưởng uy tín, cÅ©ng nhÆ° hiệu lá»±c của Nhà nÆ°á»›c đối vá»›i các vấn Ä‘á» vá» kinh tế- xã há»™i. NgÆ°á»i dân nhìn vào giá, cÆ¡ chế quản lý có thể thấy được sá»± minh bạch, lành mạnh trong thị trÆ°á»ng hay không.
Câu chuyện lá»— lãi trong kinh doanh xăng dầu được Ä‘á» cáºp tá»›i nhiá»u lần nhÆ°ng vẫn chÆ°a đến hồi kết. Theo ông, nút thắt để giải quyết vấn Ä‘á» này có phải chỉ nằm ở câu chuyện công khai, minh bạch hay còn ở vấn Ä‘á» gì?
- Nút thắt là ở chá»— chỉ có giá thị trÆ°á»ng khi có cạnh tranh và kiểm soát cạnh tranh thị trÆ°á»ng lành mạnh. Khi chÆ°a có cạnh tranh thị trÆ°á»ng mà cho phép các doanh nghiệp tá»± định giá là biến Ä‘á»™c quyá»n Nhà nÆ°á»›c thành Ä‘á»™c quyá»n doanh nghiệp, cục bá»™, là mang lại lợi ích Ä‘á»™c quyá»n kép cho doanh nghiệp Ä‘á»™c quyá»n, vì vừa không phải cạnh tranh thị trÆ°á»ng, vừa được làm giá Ä‘á»™c quyá»n.
Vì váºy, cần quan tâm Ä‘úng mức và sá»›m hoàn thiện cÆ¡ chế quản lý giá, sá»± tuân thủ các quy luáºt, nguyên tắc, quy trình thị trÆ°á»ng, các cam kết há»™i nháºp quốc tế và thông lệ thế giá»›i để giải quyết các bài toán đặt ra trong ngành xăng dầu.
Giá sàn chuẩn sẽ là mức giá bán tối thiểu để doanh nghiệp kinh doanh không thể bị lá»— khiến ngân sách nhà nÆ°á»›c (NSNN) phải bù nhÆ° bấy lâu nay. Giá trần chuẩn = giá sàn + phần má»m gồm: Các khoản lãi định mức của doanh nghiệp kinh doanh Ä‘iện và xăng dầu, cÅ©ng nhÆ° các nghÄ©a vụ tài chính đối vá»›i NSNN và các khoản thu khác cho Nhà nÆ°á»›c (nhÆ° thuế, phí, và các khoản thu đặc biệt khác cho NSNN), do Nhà nÆ°á»›c quy định và linh hoạt Ä‘iá»u chỉnh cho từng thá»i Ä‘iểm, đối tượng cụ thể, và buá»™c doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phải tuân thủ nghiêm ngặt…
TS Nguyá»…n Minh Phong
Theo ông, vá»›i hai lần tăng giá xăng dầu liên tiếp thá»i gian gần Ä‘ây sẽ tác Ä‘á»™ng thế nào tá»›i mặt bằng giá cả, đặc biệt là đối vá»›i giá cả các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu?
- Giá xăng dầu có ảnh hưởng mạnh trá»±c tiếp và gián tiếp đến lạm phát ở Việt Nam.
Vì Ä‘á»u là “yếu tố đầu vào” của nhiá»u hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và tiêu dùng xã há»™i, nên các Ä‘á»™ng thái giá xăng dầu có ảnh hưởng trÆ°á»›c hết và trá»±c tiếp tá»›i chi phí sản xuất của hầu hết các ngành và hoạt Ä‘á»™ng kinh tế có liên quan đến tiêu thụ, dẫn đến sá»± Ä‘iá»u chỉnh tăng chi phí và giá cả các yếu tố cấu thành hàng hóa - dịch vụ “sản phẩm đầu ra” xã há»™i, làm tăng giá hầu hết các mặt hàng hóa và dịch vụ xã há»™i.
Thêm vào Ä‘ó khởi Ä‘á»™ng má»™t vòng xoáy lạm phát Ä‘an xen phức tạp bao gồm cả lạm phát giá cả, lạm phát chi phí và lạm phát tâm lý. Äiá»u này khiến cho mức ảnh hưởng của tăng giá xăng dầu đến lạm phát thá»±c tế sẽ luôn lá»›n vượt hÆ¡n bất cứ sá»± tính toán cứng nhắc và dá»± báo có tính chất an ủi nào.
Xin cảm Æ¡n ông!
Nguồn tin: Danviet