Trong hÆ¡n 1 tháng qua, xăng dầu Ä‘ã 2 lần tăng giá vá»›i tổng mức tăng 3.000 đồng/lít. Ông bình luáºn thế nào vá» vấn đỠnày?
- Ở Ä‘ây là câu chuyện lợi ích nhóm. Nhưng để làm rõ được vấn đỠnày lại rất khó, vì khó tìm bằng chứng. Ngưá»i tiêu dùng thì không có lá»i giải thích nào khác ngoài thông tin đơn vị kinh doanh Ä‘ang lá»— nặng bất chấp giá thế giá»›i lên hay xuống.
![]() |
Giá xăng tăng ká»· lục khiến Ä‘á»i sống cá»§a ngưá»i dân bị ảnh hưởng. |
Từ năm 2009, các cÆ¡ quan quản lý Ä‘ã tuyên bố sẽ trả giá xăng dầu cho cÆ¡ chế thị trưá»ng. Nhưng đến nay chúng ta vẫn loay hoay giữa thị trưá»ng và phi thị trưá»ng?
- Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu Ä‘ang yêu cầu được tá»± do định giá theo thị trưá»ng, trong khi chưa có cạnh tranh đầy đủ trên thị trưá»ng. Sá»± minh bạch vá» giá xăng là dấu há»i Ä‘áºm, còn bá» ngá» trong nháºn thức chung cá»§a xã há»™i.
Các thông tin giải trình và phương án tăng giá xăng dầu Ä‘á»u mang tính áp đặt má»™t chiá»u: Doanh nghiệp lá»—. Còn vì sao lá»— cÅ©ng quy định trong kinh doanh lại chưa tháºt chặt chẽ.
Quản lý giá chỉ là thước Ä‘o biểu hiện ảnh hưởng uy tín, cÅ©ng như hiệu lá»±c cá»§a Nhà nước đối vá»›i các vấn đỠvá» kinh tế- xã há»™i. Ngưá»i dân nhìn vào giá, cÆ¡ chế quản lý có thể thấy được sá»± minh bạch, lành mạnh trong thị trưá»ng hay không.
Câu chuyện lá»— lãi trong kinh doanh xăng dầu được đỠcáºp tá»›i nhiá»u lần nhưng vẫn chưa đến hồi kết. Theo ông, nút thắt để giải quyết vấn đỠnày có phải chỉ nằm ở câu chuyện công khai, minh bạch hay còn ở vấn đỠgì?
- Nút thắt là ở chá»— chỉ có giá thị trưá»ng khi có cạnh tranh và kiểm soát cạnh tranh thị trưá»ng lành mạnh. Khi chưa có cạnh tranh thị trưá»ng mà cho phép các doanh nghiệp tá»± định giá là biến độc quyá»n Nhà nước thành độc quyá»n doanh nghiệp, cục bá»™, là mang lại lợi ích độc quyá»n kép cho doanh nghiệp độc quyá»n, vì vừa không phải cạnh tranh thị trưá»ng, vừa được làm giá độc quyá»n.
Vì váºy, cần quan tâm Ä‘úng mức và sá»›m hoàn thiện cÆ¡ chế quản lý giá, sá»± tuân thá»§ các quy luáºt, nguyên tắc, quy trình thị trưá»ng, các cam kết há»™i nháºp quốc tế và thông lệ thế giá»›i để giải quyết các bài toán đặt ra trong ngành xăng dầu.
Giá sàn chuẩn sẽ là mức giá bán tối thiểu để doanh nghiệp kinh doanh không thể bị lá»— khiến ngân sách nhà nước (NSNN) phải bù như bấy lâu nay. Giá trần chuẩn = giá sàn + phần má»m gồm: Các khoản lãi định mức cá»§a doanh nghiệp kinh doanh Ä‘iện và xăng dầu, cÅ©ng như các nghÄ©a vụ tài chính đối vá»›i NSNN và các khoản thu khác cho Nhà nước (như thuế, phí, và các khoản thu đặc biệt khác cho NSNN), do Nhà nước quy định và linh hoạt Ä‘iá»u chỉnh cho từng thá»i Ä‘iểm, đối tượng cụ thể, và buá»™c doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phải tuân thá»§ nghiêm ngặt…
TS Nguyá»…n Minh Phong
Theo ông, vá»›i hai lần tăng giá xăng dầu liên tiếp thá»i gian gần Ä‘ây sẽ tác động thế nào tá»›i mặt bằng giá cả, đặc biệt là đối vá»›i giá cả các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu?
- Giá xăng dầu có ảnh hưởng mạnh trá»±c tiếp và gián tiếp đến lạm phát ở Việt Nam.
Vì Ä‘á»u là “yếu tố đầu vào” cá»§a nhiá»u hoạt động kinh tế và tiêu dùng xã há»™i, nên các động thái giá xăng dầu có ảnh hưởng trước hết và trá»±c tiếp tá»›i chi phí sản xuất cá»§a hầu hết các ngành và hoạt động kinh tế có liên quan đến tiêu thụ, dẫn đến sá»± Ä‘iá»u chỉnh tăng chi phí và giá cả các yếu tố cấu thành hàng hóa - dịch vụ “sản phẩm đầu ra” xã há»™i, làm tăng giá hầu hết các mặt hàng hóa và dịch vụ xã há»™i.
Thêm vào Ä‘ó khởi động má»™t vòng xoáy lạm phát Ä‘an xen phức tạp bao gồm cả lạm phát giá cả, lạm phát chi phí và lạm phát tâm lý. Äiá»u này khiến cho mức ảnh hưởng cá»§a tăng giá xăng dầu đến lạm phát thá»±c tế sẽ luôn lá»›n vượt hÆ¡n bất cứ sá»± tính toán cứng nhắc và dá»± báo có tính chất an á»§i nào.
Xin cảm Æ¡n ông!
Nguồn tin: Danviet