Kể từ cuối tháng 4-2011, giá dầu trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i Ä‘ã giảm và hiện ổn định ở mức dÆ°á»›i 100 USD/thùng, giá xăng RON 92 tại thị trÆ°á»ng Singapore hiện tại chỉ ở mức 109,99 USD/thùng. Äây là cÆ¡ sở để ngÆ°á»i tiêu dùng trông chá» giá bán lẻ xăng dầu sẽ giảm.
Cần có má»™t cÆ¡ quan Ä‘á»™c láºp kiểm tra Ä‘á»™ chính xác thông tin mà các doanh nghiệp xăng dầu Ä‘Æ°a ra
Tăng nhanh, giảm… chÆ°a Ä‘á»™ng Ä‘áºy
Theo bản tin thị trÆ°á»ng xăng dầu số 31-6-2011 của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), giá dầu thô WTI bình quân ná»a đầu tháng 6-2011 là 99,31 USD/thùng, giảm 4,08 USD/thùng so vá»›i cùng kỳ tháng 5-2011 và giá xăng cÅ©ng giảm theo chiá»u hÆ°á»›ng của giá dầu thô. Giá xăng RON 92 tại thị trÆ°á»ng
Singapore ngày 27-6-2011 được công bố trên website của Petrolimex là 109,99 USD/thùng.
Tuy nhiên, từ thá»i Ä‘iểm tăng giá xăng dầu ngày 29-3 cho đến nay, bản tin giá cÆ¡ sở (bao gồm các yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở nhÆ° giá thế giá»›i, thuế, phí, tá»· giá… Ä‘á»ƒ so sánh vá»›i giá bán lẻ) không còn xuất hiện trên
website của doanh nghiệp này. NgÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ang đặt câu há»i, tại sao khi giá xăng dầu trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i tăng thì doanh nghiệp Ä‘Æ°a ra bảng công bố giá cÆ¡ sở để “than thở” rằng giá bán lẻ thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở, còn khi giá trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i giảm lại không công bố để má»i ngÆ°á»i dân được biết và so sánh?
Ngày 9-6, liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã quyết định Ä‘iá»u chỉnh tăng thuế nháºp khẩu từ 0% lên 5% đối vá»›i diezel và dầu há»a; đồng thá»i trích Quỹ bình ổn 100 đồng/lít đối vá»›i xăng, thay vì Ä‘iá»u chỉnh giảm giá bán. Bá»™ Tài chính cho biết, từ cuối tháng 5-2011 đến 9-6, giá xăng dầu thị trÆ°á»ng thế giá»›i có lúc tăng, lúc giảm nhÆ°ng chÆ°a rõ xu hÆ°á»›ng biến Ä‘á»™ng. Việc tăng thuế nháºp khẩu là để có công cụ thá»±c hiện bình ổn giá xăng dầu nếu giá thế giá»›i tăng trở lại, đồng thá»i để có nguồn kinh phí thá»±c hiện các giải pháp an sinh xã há»™i.
Theo tính toán của các chuyên gia, kể cả sau khi Ä‘iá»u chỉnh thuế nháºp khẩu và tăng định mức QÅ©y bình ổn thì doanh nghiệp xăng dầu đầu mối Ä‘ang có lãi ngoài định mức khoảng 300 đồng/lít. Ông Äá»— Văn Phát (Thanh Xuân - Hà Ná»™i) thắc mắc: “Khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng thì các doanh nghiệp nhanh chóng Ä‘á» nghị tăng giá, nhÆ°ng khi giá thế giá»›i giảm, tá»· giá cÅ©ng giảm và ổn định lại không thấy Ä‘á»™ng tÄ©nh gì vá» việc giảm giá xăng dầu”. Äây cÅ©ng là thắc mắc của hàng triệu ngÆ°á»i tiêu dùng.
Giải quyết vấn Ä‘á» niá»m tin
Theo chuyên gia kinh tế VÅ© Äình Ánh: “Nghị định 84 Ä‘ã quy định vá» các khoản thu trong giá cÆ¡ sở, nhÆ° váºy các khoản này là minh bạch. NhÆ°ng không ai kiểm tra được giá nháºp (giá gốc), doanh nghiệp nói sao thì biết váºy. Liên quan tá»›i giá nháºp khẩu, má»—i đầu mối có thể có nguồn nháºp khác nhau nên giá nháºp khác nhau. Do Ä‘ó, ngoài Petrolimex công bố giá cÆ¡ sở thì các đầu mối khác cÅ©ng phải Ä‘Æ°a ra má»›i có thể so sánh xem doanh nghiệp nào hoạt Ä‘á»™ng hiệu quả hay không hiệu quả ít nhất từ khâu xác định thị trÆ°á»ng và giá nháºp”.
Ông Ánh phân tích, nhiệm vụ này được giao cho liên Bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng xét vá» mặt niá»m tin của ngÆ°á»i tiêu dùng vào chuyện giá bán lẻ xăng dầu Ä‘úng hay sai thì ngÆ°á»i dân không còn đủ niá»m tin, vì ở Ä‘ây có xung Ä‘á»™t lợi ích. Do Ä‘ó, má»›i có ý kiến là cần có má»™t cÆ¡ quan Ä‘á»™c láºp để kiểm tra Ä‘á»™ chính xác của thông tin mà các công ty xăng dầu Ä‘Æ°a ra. Ví dụ khi doanh nghiệp Ä‘Æ°a ra bảng giá cÆ¡ sở cần có má»™t cÆ¡ quan kiểm tra mức Ä‘á»™ chính xác của thông tin này.
“CÆ¡ quan này phải ở vị thế không bị xung Ä‘á»™t lợi ích, việc doanh nghiệp tăng hay giảm giá cÅ©ng không ảnh hưởng tá»›i lợi ích của há». Gốc của câu chuyện là để giải quyết niá»m tin của ngÆ°á»i tiêu dùng vào việc Ä‘iá»u chỉnh giá nhÆ° váºy là hợp lý má»›i là cái quan trá»ng. Quan trá»ng nhất là tạo ra niá»m tin, khi Ä‘ã có niá»m tin thì việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu sẽ không gây ra những phản ứng” - ông Ánh nói.
NhÆ° váºy, cần tìm cÆ¡ chế để Ä‘iá»u hòa lợi ích giữa nhóm muốn tăng giá và nhóm muốn giảm giá. CÆ¡ chế ấy có thể là thị trÆ°á»ng cạnh tranh hay có cÆ¡ quan Ä‘á»™c láºp để khẳng định lý do tăng giá là chính xác hay không chính xác, hợp lý hay không hợp lý. Khi Ä‘ó, chuyện doanh nghiệp muốn tăng giá là chuyện của doanh nghiệp. NgÆ°á»i dân không còn phải băn khoăn giá tăng hay giảm có hợp lý nữa hay không.
Nguồn tin: (ANTÄ)