Giá dầu tăng vọt trong năm 2008 Ä‘ã dẫn đến sá»± đổ vỡ hàng loạt trên thị trường tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu. Người ta lo ngại rằng lịch sá»­ Ä‘ang lặp lại.

Ná»™i chiến ở Lybia, Tổng thống Tunesia và Tổng thống Ai Cập từ chức, biểu tình ở Yemen và Bahrain kéo dài cả tuần... Thậm chí, tại Saudi Arabia – nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ số 1 thế giá»›i, những người phản đối cÅ©ng Ä‘ã công bố sẽ tổ chức các cuá»™c biểu tình vào ngày 11/3 tá»›i.

CÆ¡n sốc dầu mỏ có xuất phát Ä‘iểm từ các nÆ°á»›c Arập Ä‘ang đụng chạm trá»±c tiếp đến túi tiền của những người Ä‘i xe máy trên toàn thế giá»›i, khi giá dầu thô có lúc Ä‘ã leo lên tá»›i 119,79 USD/thùng trong tuần qua.

Giá dầu phi mã và các thị trường chứng khoán mất Ä‘iểm nghiêm trọng chính là má»™t thứ há»—n hợp nổ làm bùng lên má»™t cuá»™c khủng hoảng toàn cầu má»›i. Không ít người lo ngại khả năng lặp lại tái tình hình của năm 2008. Năm Ä‘ó, giá dầu có lúc Ä‘ã leo lên đến 147 USD/thùng và chÆ°a đầy 6 tháng sau, thế giá»›i sa vào má»™t cuá»™c suy thoái chÆ°a từng có: các thị trường chứng khoán đổ vỡ, nhiều ngân hàng đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ phá sản.

Người ta lo ngại “cÆ¡n sốc giá dầu” hiện nay có thể làm tiêu tan Ä‘à phục hồi kinh tế toàn cầu vốn Ä‘ã khá mong manh. Liệu sá»± hồi phục Ä‘ôi chút trên các thị trường chứng khoán có bị tiêu tan? Liệu có xảy ra má»™t làn sóng đổ vỡ ngân hàng nữa?

Kể từ mấy ngày nay, người ta lo ngại "dầu mỏ có thể thành kẻ hủy diệt tăng trưởng”. Bởi vì giá dầu Ä‘ang tấn công ngưỡng 120 USD/thùng, ngưỡng đặc biệt nguy hiểm có thể dẫn đến má»™t đợt suy thoái kinh tế toàn cầu nữa.
Trên thá»±c tế, giá dầu vốn là má»™t tác nhân quan trọng đến “sức khỏe” của nền kinh tế toàn cầu. Hiện thời, thế giá»›i Ä‘ã phải chi tá»›i 4% tổng thu nhập của mình cho dầu mỏ, cao gấp Ä‘ôi so vá»›i cách Ä‘ây má»™t năm rưỡi. Và Ä‘áng sợ hÆ¡n là nếu giá dầu tăng thêm 20 USD/thùng, thế giá»›i sẽ phải mất thêm 1% tổng GDP nữa.

Chuyên gia Felix Neugarth của Phòng Công nghiệp và ThÆ°Æ¡ng mại Đức (DIHK) Æ°á»›c tính: “Giá dầu tăng 1% sẽ khiến cho kinh tế Đức mất Ä‘i ná»­a tá»· euro”. Tình hình ở Mỹ cÅ©ng không kém bi Ä‘át. Nếu giá dầu thế giá»›i tăng thêm 1 USD, giá xăng dầu ở Mỹ tăng thêm trung bình 0,025 USD. Đối vá»›i người tiêu dùng Mỹ, Ä‘iều này tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° việc chính phủ tăng Ä‘ánh thuế thu nhập cá nhân tá»›i 1,2 tá»· USD.

“CÆ¡n sốc dầu lá»­a” còn tác hại nghiêm trọng hÆ¡n đến các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển. Các nÆ°á»›c này hiện Ä‘ang chật vật đối phó vá»›i giá lÆ°Æ¡ng thá»±c và lạm phát leo cao, dẫn đến bất ổn xã há»™i. Bây giờ, giá dầu nhập khẩu tràn bờ sẽ khiến cho giá nhiên liệu (kéo theo lạm phát) leo cao hÆ¡n nữa, buá»™c các ngân hàng trung Æ°Æ¡ng phải nâng lãi suất đồng nghÄ©a vá»›i bóp nghẹt tăng trưởng.

Có má»™t Ä‘iều may mắn là so vá»›i năm 2008, các nÆ°á»›c sản xuất dầu hiện có công suất khai thác cao hÆ¡n nhiều. Trong khi năm 2008 các nÆ°á»›c sản xuất dầu chỉ dÆ° thừa công suất khai thác ít hÆ¡n 2 triệu thùng dầu/ngày, năm nay con số này Ä‘ã lên tá»›i 5 triệu thùng, nhiều gấp bá»™i công suất khai thác của Lybia. Người ta cÅ©ng hy vọng giá dầu mỏ sẽ trở lại mức có thể chấp nhận được, má»™t khi tình hình ở má»™t số nÆ°á»›c sản xuất dầu bình ổn trở lại.

Khốn ná»—i “Thanh gÆ°Æ¡m Damocles” vẫn còn Ä‘ang lÆ¡ lá»­ng trên đầu các thị trường chứng khoán. Xét theo nhiều khía cạnh, tình trạng nợ công ngày càng trầm trọng Ä‘ang khiến cho trái phiếu Mỹ không còn là “bến cảng an toàn” đối vá»›i các nhà đầu tÆ° nhÆ° trÆ°á»›c.

Không phải là chuyện ngẫu nhiên, khi nhà phân tích Dambisa Moyo từng làm việc cho Goldman Sachs lại cho ra má»™t cuốn sách kêu gọi nÆ°á»›c Mỹ nên chấm dứt vay nợ tràn lan. Trong khi Ä‘ó, cÆ¡ quan xếp hạng tín dụng Moody's lại hạ Ä‘iểm tín dụng của Nhật Bản. Ngay cả khi tình hình Trung Cận Đông trở nên bình ổn và giá dầu lại hạ xuống, tÆ°Æ¡ng lai của kinh tế thế giá»›i cÅ©ng nhÆ° của các thị trường chứng khoán vẫn còn khá bấp bênh, mờ mịt.

Đối vá»›i các nhà đầu tÆ° chứng khoán, có má»™t Ä‘iều rõ ràng là thời kỳ kiếm tiền dá»… dàng Ä‘ã trôi qua.

Nguồn: Welt.de