"Diá»…n biến của thị trường xăng dầu được cập nhật từng ngày từng giờ dÆ°á»›i sá»± giám sát của Chính phủ, và các Ä‘Æ¡n vị chức năng, trên cÆ¡ sở công khai minh bạch. Làm sai, chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm", Cục trưởng Cục Quản lý Giá giãi bày.

Cục trưởng Cục Quản lý Giá - Nguyá»…n Tiến Thỏa chia sẻ vá»›i VnExpress sau khi Bá»™ Tài chính phát Ä‘i thông báo giãi bày lý do vì sao, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a được giảm, theo kỳ vọng của đại bá»™ phận người tiêu dùng.

Người tiêu dùng vẫn phải trả 21.300 đồng cho má»—i lít xăng A92 bán lẻ. Ảnh:Hoàng Hà.

Ông Thỏa giãi bày những người làm công tác Ä‘iều hành giá cả cÅ©ng là người tiêu dùng và hiểu người dân khi hàng ngày phải đối mặt vá»›i chuyện giá cả tăng cao. Song theo ông, việc giữ ổn định giá bán lẻ xăng dầu Ä‘ã là má»™t cố gắng đối vá»›i cả cÆ¡ quan quản lý lẫn doanh nghiệp. Bởi má»™t khi giá thế giá»›i nhập khẩu vẫn cao hÆ¡n giá bán lẻ trong nÆ°á»›c tá»›i hÆ¡n 500 đồng, quỹ bình ổn cạn kiệt, thuế cÅ©ng được Ä‘iều chỉnh đến ngưỡng rất thấp thì việc giảm giá là không thể tính đến.

Trong thông báo phát Ä‘i chiều tối, Bá»™ Tài chính tiếp tục khẳng định thị trường thế giá»›i Ä‘ang tồn tại nghịch lý: Trong lúc giá dầu thô liên tục giảm và xuống mức rất thấp (78,92 USD má»™t thùng) thì giá xăng dầu thành phẩm - cÆ¡ sở để tính giá bán lẻ trong nÆ°á»›c lại luôn giữ ở mức rất cao (122,45 USD má»™t thùng). Do vậy, khi giá dầu thô xuống thấp trong má»™t khoảng thời gian khá dài gây tâm lý chờ đợi của người tiêu dùng rằng - giá bán lẻ trong nÆ°á»›c có cÆ¡ há»™i Ä‘iều chỉnh giảm.

Theo Nghị định số 84 của Chính phủ, giá bán lẻ trong nÆ°á»›c được căn cứ trên cÆ¡ sở giá Platt’s giao dịch ở thị trường Singapore dá»± trữ lÆ°u thông 30 ngày chứ không phải căn cứ vào giá dầu thô. Trong giai Ä‘oạn từ ngày 12/7 đến ngày 10/8, giá xăng A92 thành phẩm ở mức 122,45 USD má»™t thùng, dầu diezel loại 0,05S giá 129,80 USD má»™t thùng, dầu hoả giá 129,25 USD má»™t thùng thùng. Dầu mazut giá 671,50 USD má»™t tấn. Và dầu thô bình quân trong 30 ngày cÅ©ng ở mức 93,87 USD má»™t thùng.

NhÆ° vậy, vá»›i giá nhập khẩu này, sau khi trừ Ä‘i các khoản thuế, phí, má»—i lít xăng A92 về đến cảng vào khoảng 21.758 đồng, cao hÆ¡n so vá»›i giá bán lẻ là 458 đồng. NghÄ©a là, má»—i lít xăng, doanh nghiệp lá»— ít nhất 458 đồng. TÆ°Æ¡ng tá»± má»—i lít dầu diezel và dầu hỏa doanh nghiệp lá»— lần lượt 342 đồng và 383 đồng. Riêng dầu mazut, mức lá»— cao nhất vá»›i 530 đồng má»—i kg.

Tuy nhiên, trong thông báo phát Ä‘i, Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra 2 con số khiến những người quan tâm đến mặt hàng xăng dầu không khỏi băn khoăn. Đó là mức giá xăng A92 thành phẩm nhập khẩu giao dịch tại thị trường Singapore bình quân trong 30 ngày 10/6 đến 11/7 chỉ ở mức 118,76 USD má»™t thùng. Còn giai Ä‘oạn từ 12/7 đến 10/8, giá sản phẩm này bình quân ở mức 122,45 USD má»™t thùng.

Mức giá 118,76 USD má»™t thùng trung bình trong 30 ngày trong giai Ä‘oạn từ đầu tháng 6 đến giữa tháng 7 mà Bá»™ Tài chính công bố thá»±c sá»± là con số gây sốc. Ngay cả những người tiêu dùng còn "bán tín bán nghi" trÆ°á»›c tuyên bố của bà Đàm Thị Huyền, Phó tổng giám đốc Petrolimex rằng: "Lẽ ra xăng Ä‘ã giảm giá trong tháng 6" cÅ©ng bắt đầu đặt câu hỏi: Phải chăng Bá»™ Tài chính Ä‘ã hy sinh quyền lợi của người tiêu dùng khi giá bán lẻ trong nÆ°á»›c có Ä‘iều kiện giảm cÆ¡ quan này Ä‘ã vá»™i vã áp thuế và tăng trích quỹ bình ổn? Từ chá»— nghi ngờ, dÆ° luận chuyển sang trì triết khi cho rằng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c luôn được Ä‘iều hành theo kiểu: "Tăng nhanh mà giảm chậm" hay "tăng mạnh mà giảm nhỏ giọt".

Cục trưởng Nguyá»…n Tiến Thỏa không bình luận trÆ°á»›c ý kiến của lãnh đạo Petrolimex mà chỉ khẳng định rằng: Đây là phát biểu không có cÆ¡ sở.

Ông cho hay giá bán lẻ được căn cứ vào mức giá bình quân của 3 thời Ä‘iểm, gồm 30 ngày gần nhất, 30 ngày của tháng trÆ°á»›c và 30 ngày tại thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh phÆ°Æ¡ng án giá gần Ä‘ây nhất. TÆ°Æ¡ng tá»±, tháng 6, khi giá thế giá»›i xuống thấp, doanh nghiệp lãi vài trăm đồng má»—i lít xăng, Liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã xây dá»±ng 3 phÆ°Æ¡ng án để xin ý kiến Chính phủ.

Lúc bấy giờ, thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ang rất "loạn". Trong khi các nhà nhập khẩu lá»›n bắt buá»™c phải nhập xăng dầu vá»›i giá cao để đảm bảo lÆ°u thông 30 ngày theo quy định, má»™t số doanh nghiệp nhỏ Ä‘ã tranh thủ giai Ä‘oạn giá thế giá»›i xuống thấp để nhập hàng về. Do nhập được hàng rẻ hÆ¡n, doanh nghiệp trích hoa hồng cho đại lý tá»›i 700-900 đồng để cạnh tranh và gây "nhiá»…u" thị trường. Khi Ä‘ó, Chính phủ Ä‘ã quyết định chọn giải pháp tăng thuế để hạn chế cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp tăng trích quỹ bình ổn để phòng khi giá thế giá»›i tăng trở lại, khoản tiền dữ trá»± này sẽ được tung ra để bình ổn, thay vì tăng giá bán lẻ.

Má»™t lý do khác nữa khiến Liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng tăng thuế thay vì giảm giá bán là vì mức lãi của doanh nghiệp thời Ä‘iểm ấy chỉ khoảng 200-300 đồng. Trong khi, suốt má»™t thời gian dài, ngân sách nhà nÆ°á»›c thất thu khi thuế nhập khẩu giữ ở mức 0%. Nguyên tắc Ä‘iều hành giá tại thời Ä‘iểm ấy là Æ°u tiên thuế, quỹ bình ổn, sau Ä‘ó má»›i là giảm giá.

Lý giải về chuyện xăng tăng mạnh và giảm nhỏ giọt, đại diện Công xăng dầu Đồng Tháp cho hay quy định của Nhà nÆ°á»›c là doanh nghiệp chỉ được đề xuất Ä‘iều chỉnh giá bán trong khoảng thời gian 30 ngày. Khi trình lên Bá»™ Tài chính, doanh nghiệp phải chờ cÆ¡ quan này tính toán và thông thường các mức tăng cho phép đều thấp hÆ¡n rất nhiều so giá nhập khẩu. Chẳng hạn, tại thời Ä‘iểm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c xăng A92 là 18.000 đồng, giá nhập khẩu 21.000 đồng.

"Lẽ ra nếu tính Ä‘úng tính đủ, doanh nghiệp phải tăng tá»›i 3.000 đồng. Thế nhÆ°ng Bá»™ Tài chính chỉ cho tăng 1.000 đồng và lên mức 19.000 đồng. Vì thế mà, ngay cả các thời Ä‘iểm tăng, doanh nghiệp vẫn lá»— tá»›i 2.000 đồng. Nếu Nhà nÆ°á»›c cho tăng Ä‘úng, tăng đủ thì khi giá giảm, doanh nghiệp có thể giảm giá ngay Ä‘âu đến ná»—i để dÆ° luận phải bức xúc nhÆ° vậy", ông nói.

Vị lãnh đạo Công ty Xăng dầu Đồng Tháp tiết lá»™ khi ký hợp đồng nhập khẩu xăng dầu, các đối tác nÆ°á»›c ngoài thường tính giá cho doanh nghiệp Việt theo công thức 2-1-2 hoặc 5-1-5. NghÄ©a là, vá»›i những lô hàng giao ngay và được bÆ¡m trá»±c tiếp xuống tàu, đối tác sẽ tính giá bán theo tá»· lệ 2-1-2. Tức là giá của ngày giao hàng cá»™ng vá»›i giá của 2 ngày trÆ°á»›c và 2 ngày sau. Còn vá»›i những lô hàng ký hợp đồng, cách tính theo tá»· lệ 5-1-5, tức là giá của ngày hôm này cá»™ng vá»›i 5 ngày trÆ°á»›c và 5 ngày hôm sau. "Thông thường, hôm nay chúng tôi ký hợp đồng thì 15 ngày sau má»›i có hàng. Và giá cÅ©ng được tính tại thời Ä‘iểm 15 ngày sau tính theo các công thức kể trên. Nói Ä‘iều này để thấy không phải khi giá giảm là doanh nghiệp có thể mua ngay được hàng nhÆ° thể mua rau ở chợ", ông nói.

Ông cho biết thêm tá»›i Ä‘ây doanh nghiệp sẽ kiến nghị Bá»™ Tài chính niêm yết công khai giá cÆ¡ sở để người tiêu dùng tiện theo dõi. Qua Ä‘ó, dÆ° luận phần nào cái khó của doanh nghiệp để họ không chịu tiếng xấu là: Chỉ biết có tăng mà không chịu giảm. Khi tăng thì tăng cao mà khi giảm thì chỉ vài trăm đồng...

Nguồn tin:Vnexpress

Bảng giá cÆ¡ sở do Bá»™ Tài chính cung cấp