- Thời gian qua, dÆ° luận nhắc nhiều đến vấn đề giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c chÆ°a hài hòa vá»›i nhịp tăng, giảm của thị trường thế giá»›i. Để rá»™ng đường dÆ° luận, Bá»™ Tài chính Ä‘ã công khai công thức và các thành phần tính giá nhÆ°ng vẫn chÆ°a làm thỏa mãn người tiêu dùng. Theo ông tại sao lại có chuyện nhÆ° vậy?

Ông Bùi Văn Mai cho rằng việc doanh nghiệp viện cá»› giá dầu thế giá»›i chÆ°a giảm đủ 30 ngày để chÆ°a giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c là không rõ ràng. Ảnh: Nhật Minh

- Phức tạp trong kinh doanh hàng nhập khẩu (trong Ä‘ó có xăng dầu) hiện nay xuất phát từ thá»±c tế thời Ä‘iểm nhập khẩu và lÆ°u thông hàng hóa ra thị trường không giống nhau. Doanh nghiệp ký hợp đồng nhập khẩu và vận chuyển về Việt Nam sau 15-20 ngày, sau Ä‘ó chuyển tiếp Ä‘i các nÆ¡i để bán. Do vậy, tôi rất đồng tình vá»›i ý kiến cho rằng không phải giá xăng dầu thế giá»›i giảm là giá trong nÆ°á»›c có thể giảm ngay.

Tuy vậy, cÅ©ng cần nói lại rằng không phải giá thế giá»›i tăng thì giá trong nÆ°á»›c cÅ©ng tăng ngay. Giả sá»­ giá trong nÆ°á»›c giảm sau giá thế giá»›i 3 ngày thì khi giá tăng, cÅ©ng nên để giá tăng sau 3 ngày. Việc giá thế giá»›i giảm liên tục gần chục ngày mà doanh nghiệp lại nói chÆ°a giảm đủ 30 ngày theo quy định để không giảm giá bán trong nÆ°á»›c là không rõ ràng. TrÆ°á»›c Ä‘ây, khi giá thế giá»›i tăng thì giá trong nÆ°á»›c cÅ©ng tăng ngay và doanh nghiệp không giải thích nhÆ° vậy.

- Vậy ông Ä‘ánh giá nhÆ° thế nào về cách tính giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c dá»±a trên cÆ¡ sở giá bình quân dá»± trữ, lÆ°u thông 30 ngày của mặt hàng này từ khi nhập ở Singapore về?

- Cách tính này là Ä‘úng theo quy định tại Nghị định 84 của Chính phủ, nhÆ°ng theo tôi, nếu cứ sau 30 ngày má»›i tính lại giá cả là chÆ°a hợp lý. Nếu trong vòng 2, 3 ngày, giá thế giá»›i tăng, giảm Ä‘áng kể thì nên tính toán lại ngay và lấy mốc ngày hôm Ä‘ó để tính lùi về 30 ngày trÆ°á»›c Ä‘ó. Thời Ä‘iểm tính toán khi tăng giá hoặc khi giảm giá là tÆ°Æ¡ng đối. Còn chủ trÆ°Æ¡ng của Nhà nÆ°á»›c là: nếu giá thế giá»›i tăng thì Ä‘iều chỉnh tăng giá trong nÆ°á»›c; nếu giá thế giá»›i giảm thì khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý khi có Ä‘iều kiện má»›i thá»±c hiện giảm giá bán trong nÆ°á»›c… thì cần tuyên truyền rá»™ng rãi và giải thích để mọi người hiểu rõ.

- Kiểm toán giá xăng dầu là vấn đề được đặt ra nhiều, song má»™t số cÆ¡ quan lại cho rằng không thể thá»±c hiện. Quan Ä‘iểm của ông về vấn đề này nhÆ° thế nào?

- Kiểm toán giá xăng dầu là loại hình kiểm toán hoạt Ä‘á»™ng, về lý thuyết có thể làm được. Tuy nhiên, nó khó hÆ¡n các loại hình kiểm toán khác hoặc kiểm toán các mặt hàng khác bởi để hình thành giá bán lẻ tá»›i tay người tiêu dùng, phải thông qua rất nhiều khâu, nhiều phÆ°Æ¡ng tiện vận chuyển, bảo quản, từ cảng phân bổ về nhiều Ä‘iểm, đại lý, cá»­a hàng, bán lẻ vá»›i Ä‘Æ¡n vị tính rất khác nhau… Xăng dầu không giống xi măng, sắt thép, có thể nhìn bằng mắt, Ä‘o đếm dá»… dàng. Xăng dầu chứa dÆ°á»›i bể ngầm có nhiều hình dạng, thể tích khác nhau, kiểm kê hàng tồn kho cÅ©ng khó mà chính xác được.

'Kiểm toán xăng giàu khó nhÆ°ng có thể làm được'. Ảnh: Nhật Minh

- Nói nhÆ° vậy thì chuyện lá»— lãi của doanh nghiệp là rất khó xác minh?

- Hạch toán má»™t lô hàng xăng dầu nhập khẩu hay chỉ kiểm tra kết quả kinh doanh má»™t kỳ, má»™t tháng thậm chí là má»™t năm cÅ©ng rất khó chính xác. Kết quả kinh doanh chỉ chính xác cao khi hạch toán nhiều lô hàng, nhập liên tục trong má»™t thời gian tÆ°Æ¡ng đối dài. Việc Ä‘ó chỉ có doanh nghiệp má»›i Ä‘ánh giá Ä‘úng được. Tuy nhiên nếu cần chúng ta vẫn có thể kiểm toán được. Nên tập trung kiểm toán má»™t, hai mặt hàng trọng Ä‘iểm nhÆ° xăng A92 - loại tÆ°Æ¡ng đối phổ biến. Trên cÆ¡ sở Ä‘ó làm rõ giữa giá bán và giá đầu vào, hạch toán chi phí Ä‘úng, sai thế nào.

Tuy nhiên phải kiểm tra rất chi tiết, cụ thể chứ không chỉ căn cứ trên hóa Ä‘Æ¡n, sổ sách... Vì trong kinh doanh xăng dầu hiện nay, bán lẻ là chủ yếu. Người mua xăng dầu hầu nhÆ° đều không lấy hóa Ä‘Æ¡n. Doanh số bán phải lấy từ số lượng nhập khẩu, cá»™ng trừ hàng tồn kho nhân vá»›i giá bán.

Tóm lại, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, bắt buá»™c phải tiêu dùng hàng ngày đối vá»›i cả xã há»™i nên nên rất nhạy cảm. Ai cÅ©ng hiểu rằng tăng giá là không đừng. NhÆ°ng nếu công khai minh bạch thông tin, giải thích thỏa Ä‘áng, rõ ràng thì sẽ nhận được sá»± cảm thông rá»™ng rãi.

Nguồn tin:Vnexpress