Nhiá»u ngÆ°á»i tá» ra bất ngá» khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘á» xuất trả biên Ä‘á»™ cho phép doanh nghiệp tá»± quyết giá xăng dầu vá» 0%-7%
Tròn 1 năm kể từ khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng báo cáo rà soát, Ä‘ánh giá và Ä‘á» xuất hÆ°á»›ng sá»a đổi Nghị định 84 vá» kinh doanh xăng dầu, Ä‘ã có nhiá»u bản dá»± thảo ra Ä‘á»i vá»›i nhiá»u phÆ°Æ¡ng án vá» giá cÅ©ng nhÆ° khoảng cách tính giá. Tuy nhiên, đến bản dá»± thảo gần Ä‘ây, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng lại Ä‘á» xuất cho phép doanh nghiệp (DN) có thể tá»± quyết mức tăng giá dÆ°á»›i 7% thay vì 5% nhÆ° Ä‘á» xuất ban đầu.
Sá»a cÅ©ng nhÆ° không
Theo dá»± thảo má»›i nhất vừa được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng trình Chính phủ, sau Ä‘ó Chính phủ gá»i lại các bá»™, ngành, cÆ¡ quan liên quan Ä‘óng góp ý kiến, giá cÆ¡ sở để tính giá xăng dầu được tính bình quân của 15 ngày đầu chu kỳ dá»± trữ xăng dầu bắt buá»™c. Äáng chú ý, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng có ý kiến Ä‘á» xuất ná»›i rá»™ng quyá»n tá»± quyết tăng giá cho DN từ 5% trong dá»± thảo trÆ°á»›c lên 7% ở dá»± thảo lần này. NhÆ° váºy, bản dá»± thảo má»›i nhất Ä‘ã lặp lại Ä‘úng quy định vốn có trong Nghị định 84 hiện hành.
Khách hàng đổ xăng tại má»™t cá»a hàng ở TP HCM. Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vẫn chÆ°a giải quyết được việc không thể để doanh nghiệp tá»± định giá trong tình hình mặt hàng xăng dầu còn tồn tại Ä‘á»™c quyá»n nhóm Ảnh: TẤN THẠNH
Bình luáºn vá» biên Ä‘á»™ 7%, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng việc nâng lên, hạ xuống biên Ä‘á»™ tá»± quyết giá xăng thá»±c chất không có ý nghÄ©a và không thay đổi được bản chất của nghị định cÅ©. Bởi nếu vẫn giữ nguyên cÆ¡ chế cho DN tá»± định giá thì DN vẫn có những cách lách luáºt, xé lẻ các đợt tăng giá để được tăng giá có lợi nhất. Äối vá»›i khoảng cách giữa 2 lần Ä‘iá»u chỉnh giá, theo ông Long, ngÆ°á»i dân hoàn toàn có thể chấp nháºn và làm quen vá»›i việc Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu theo thị trÆ°á»ng. “Khoảng cách 7 ngày, 10 ngày hay 15 ngày Ä‘á»u được nhÆ°ng phải bảo đảm việc Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘ó là công khai, minh bạch. Bên cạnh Ä‘ó, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c phải đủ căn cứ để xác minh việc DN Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu là hợp lý và công khai vá»›i ngÆ°á»i dân” - ông Long nói.
Chuyên gia Ngô Trí Long cÅ©ng cho rằng dá»± thảo má»›i nhất không há» thay đổi vá» bản chất. Từ bản dá»± thảo đầu tiên cho đến dá»± thảo này, các ná»™i dung sá»a đổi vẫn xoay quanh việc thu hẹp hoặc ná»›i rá»™ng biên Ä‘á»™ định giá và khoảng cách Ä‘iá»u chỉnh giá mà không giải quyết được Ä‘iểm mấu chốt là không thể để DN tá»± định giá trong tình hình mặt hàng xăng dầu vẫn còn tồn tại Ä‘á»™c quyá»n nhóm.
Ngoài ra, má»™t thành viên của Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam cho biết chính sách thuế vẫn chÆ°a được Ä‘á» cáºp thá»a Ä‘áng, gây khó cho việc định hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của DN. Do Ä‘ó, cần tiếp tục kiến nghị cÆ¡ quan quản lý bổ sung quy định giữ ổn định thuế nháºp khẩu xăng dầu, bá» các câu từ định tính tạo Ä‘á»™ mở khiến DN có thể lợi dụng dẫn đến tình trạng khó quản lý.
NgÆ°á»i tiêu dùng, DN đứng ngoài cuá»™c?
Theo quy trình, văn bản dá»± thảo nghị định sẽ được lấy ý kiến nhân dân, các bá»™, ngành và chuyên gia trÆ°á»›c khi trình Chính phủ. Ông Nguyá»…n Xuân Chiến, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng), cho biết: “Nghị định má»›i thay thế Nghị định 84 Ä‘ã được trình Chính phủ vào ngày 14-11, đồng thá»i được đăng tải lấy ý kiến nhân dân má»™t cách công khai”.
Tuy nhiên, má»™t lãnh đạo DN đầu mối xăng dầu phía Nam cho biết vẫn thÆ°á»ng xuyên tìm kiếm trên website của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng để cáºp nháºt tình hình soạn thảo dá»± thảo nghị định thay thế Nghị định 84 nhÆ°ng đến nay má»›i chỉ thấy đăng tải đến dá»± thảo lần 3 vào ngày 14-5 trong khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã hoàn thiện đến bản dá»± thảo lần 8 và trình Chính phủ. CÅ©ng theo vị lãnh đạo này, DN đầu mối xăng dầu được cÆ¡ quan quản lý lấy ý kiến đến bản dá»± thảo thứ 5 vào tháng 9-2013 vá»›i Ä‘á» xuất biên Ä‘á»™ DN tá»± quyết giá xăng dầu từ 0%-5%; còn các bản dá»± thảo sau Ä‘ó DN hoàn toàn không được há»i ý kiến. Bản dá»± thảo má»›i nhất sau khi trình Chính phủ thì Văn phòng Chính phủ cÅ©ng chỉ có ý kiến giao các bá»™, ngành, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam và Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) có văn bản tham gia ý kiến trÆ°á»›c ngày 20-12.
Theo má»™t chuyên gia kinh tế, việc lấy ý kiến nhân dân, DN để hoàn thiện nghị định má»›i thá»±c chất chỉ là hình thức. “Việc tiếp cáºn vá»›i ná»™i dung dá»± thảo qua các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng tuy Ä‘ã dá»… dàng hÆ¡n vá»›i ngÆ°á»i dân nhÆ°ng thông tin văn bản chính thống thì hầu nhÆ° không có. Ngay Ä‘á»™i ngÅ© chuyên gia kinh tế không phải ai cÅ©ng được Ä‘óng góp ý kiến cho dá»± thảo má»›i” - chuyên gia này nói.
Thêm quyá»n tá»± chủ cho DN!
Giá»›i chuyên gia cho rằng việc Chính phủ yêu cầu tiếp tục lấy ý kiến cho nghị định thay thế Nghị định 84 mặc dù Ä‘ã quá trá»… so vá»›i thá»i hạn ban đầu Ä‘á» ra (tháng 9-2013) chứng tá» những ná»™i dung của nghị định cần xem xét lại nghiêm túc hÆ¡n. Theo má»™t nguồn tin, hiện các cÆ¡ quan quản lý Ä‘ang đồng tình vá»›i phÆ°Æ¡ng án cho phép DN được tăng giá trong biên Ä‘á»™ 0%-7% để tránh tình trạng cho phép tăng giảm giá quá “lắt nhắt”, góp phần mở rá»™ng hÆ¡n quyá»n tá»± chủ cho DN. Theo phân tích, biên Ä‘á»™ 7% nếu tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i giá xăng bán lẻ hiện nay thì mức chênh lệch vào khoảng 1.600 đồng/lít. Äây là khoảng cách hợp lý để các DN cạnh tranh giá vá»›i nhau, cho phép DN có thể được tăng ít hay nhiá»u khi có biến Ä‘á»™ng (miá»…n là không vượt khung) để thu hút khách, đồng nghÄ©a vá»›i việc thá»±c hiện Ä‘úng cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng.
Nguồn tin: NLÄ
